آزمون سراسری در کمال صحت و دقت برگزار شد و داوطلبان، یک مرحله مهم را پشت سر گذاشتند.
و همان گونه که می دانیم دیگر نباید به آزمون و نکات منفی آن فکر کرد؛ زیرا کنکور تمام شده است و نمی توان برای تغییر آن کاری انجام داد. بهترین کار این است که این آزمون را تجربه ای برای آزمون بعدی قرار دهیم؛ اما در این میان، عده ای از شما عزیزان که آزمون خوبی را پشت سر گذاشته اید، می توانید خود را برای مرحله بعدی آماده نمایید. حتماً می پرسید این مرحله چیست؟
این مرحله که یکی از مراحل بسیار مهم و حساس کنکور می باشد انتخاب رشته است. ….
هر فردی در زندگی، بارها دست به انتخاب می زند. لحظات انتخاب، لحظاتی حساس هستند؛ چون با تصمیم گیری در مورد روش یا پدیده ای خاص، فرد سرنوشت خود را رقم می زند. انسان با انتخاب های خود، مسیر زندگی اش را تعیین می کند و سرنوشت خود را رقم می زند. انتخاب در زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است.
با انتخاب درست می توان از منابع مادی، مالی، انسانی و اطلاعاتی به شیوه ای مناسب بهره برداری کرد و از اتلاف این منابع جلوگیری کرد. انتخابی که مبتنی بر اطلاعات و بینش باشد، می تواند به تصمیم گیرنده در جلوگیری از اتلاف منابع کمک کند؛
از طرف دیگر، فرد تصمیم گیرنده، باید نسبت به انتخاب خود پاسخگو باشد؛ بنابراین، انتخاب صحیح می تواند فرد را از عواقب انتخاب نادرستش حفظ کند. یکی از مراحلی که بسیاری از افراد، دست به انتخاب می زنند، بعد از کنکور و برای انتخاب رشته تحصیلی در دانشگاه است. این انتخاب نیز بسیار مهم وحیاتی است؛ زیرا فرد پس از انتخاب، مسیر شغلی، مالی و حتی خانوادگی خود را نیز مشخص می کند. انتخاب رشته تحصیلی، اهمیت فراوانی دارد، زیرا یک انتخاب نادرست، سبب افت علمی کشور، کاهش و حتی از بین رفتن منابع اقتصادی و انسانی، بی تفاوتی و بی انگیزه شدن دانشجو نسبت به مسائل فردی و اجتماعی و ایجاد اختلالات روانی و افسردگی او می شود؛
بنابراین، انتخاب رشته تحصیلی را می توان یکی از مهم ترین انتخاب های هر فرد پس از پایان تحصیلات دوره متوسطه بر شمرد که به نوعی زندگی آینده او را ترسیم می کند.
کنکوری ها بعد از آزمون به سه دسته تقسیم می شوند:
گروه اول: افرادی هستند که یقین دارند پذیرفته می شوند. این گروه داوطلبانی هستند که طبق یک برنامه ریزی دقیق و حساب شده مطالعه کرده و با آمادگی بالا در آزمون شرکت کرده اند و صد در صد به عملکرد خود مطمئن هستند.
گروه دوم: افرادی هستند که دچار تردیدند؛ یعنی نه می توانند بگویند حتماً قبول می شوند و نه می توانند بگویند حتما مردود می شوند و در واقع، چندان از نتیجه آزمون خود مطمئن نیستند.
گروه سوم: افرادی هستند که از تلاش خود و نتیجه ای که از این آزمون خواهند گرفت، راضی نیستند.
اما آنچه که در حال حاضر، بسیار حائز اهمیت است و گروه اول و دوم باید به آن توجه کنند، مسأله انتخاب رشته است؛
حتماً می پرسید چرا؟
۱- آن عده که یقین دارند قبول می شوند باید بعد از چند روز استراحت و رفع خستگی ناشی از آزمون، کم کم به فکر انتخاب رشته و دانشگاه مورد نظر خود باشند؛ چون، انتخاب رشته، انتخاب آینده است؛ یعنی انتخاب رشته در تمام مراحل زندگی یک فرد مؤثر است، حتی زندگی شخصی، خانوادگی، همسر و فرزندانمان و آینده فرد و … هر کدام می تواند از انتخاب رشته او متأثر باشد. با توجه به اینکه زمان توزیع کارنامه اولیه انتخاب رشته، تقریباً اوایل نیمه دوم مرداد ماه است آنهایی که اطمینان به قبولی دارند باید از همین حالا رشته مورد علاقه و دانشگاه مورد نظر خود را با دقت مورد تحقیق و بررسی قرار دهند تا بتوانند با دید باز انتخاب رشته کنند.
.۲گروهی که شک دارند قبول می شوند، باید دقیقاً همانند گروه نخست بنا را بر قبولی بگذارند و به فکر انتخاب رشته باشند، چون اگر این گروه بنا را بر قبول نشدن بگذارند و در زمان توزیع کارنامه، مجاز به انتخاب رشته باشند، در واقع خیلی از فرصت ها را از دست داده اند و با یک انتخاب سطحی، با عجله و به دور از آگاهی، دچار درد سرهای بعدی، نظیر تغییر رشته و مشکلات ناشی از آن خواهند شد.
.۳به این ترتیب، گروه بسیاری از شما داوطلبان گرامی از جمله افرادی خواهید بود که از هم اکنون می بایست به فکر انتخاب رشته و تحقیق در این مورد باشید. این مرحله، مرحله ای بسیار حساس و مهم است و بی تفاوتی و بی اطلاعی نسبت به آن می تواند آینده و توانایی جوانان را تحت تأثیر منفی قرار دهد.
همچنان که مواجهه درست، سنجیده، منطقی و مدبرانه با این مرحله می تواند نوید بخش آینده و راهی مطمئن و کم دغدغه برای آنها باشد.
انتخاب رشته تحصیلی، انتخابی حساس است؛ زیرا کوچکترین اشتباه، بی تدبیری و برخورد و تصمیم گیری از سر احساس می تواند آرزوها و آمال فرد را دچار تهدید و ناکامی سازد.
از طرف دیگر، گاهی، دخالت ها و دیدگاه های بسیاری از اطرافیان بر تصمیم گیری فرد مؤثر واقع می شود و به این دلیل، هر گونه اقدام یا اجبار بی دلیل و حساب ناشده اطرافیان می تواند داوطلبان ورود به دانشگاه را در انتخاب صحیح مسیر تحصیلی آینده خود با مشکل مواجه سازد.
به همین دلیل در این مرحله مهم، داوطلب باید، میزان علاقه و توانایی خود را برای ورود در رشته های مختلف دانشگاه بدرستی و دقت بسنجد و تصمیمی منطبق بر واقعیات و متناسب با توانایی و علاقه خود بگیرد؛ از طرف دیگر،
در نظر داشتن علاقه صرف، بدون توجه به میزان توانایی و استعداد می تواند فرد داوطلب را در انتخاب مسیر آینده تحصیلی و حتی کاری اش با مشکل مواجه سازد.
مرحله انتخاب رشته، مهم است؛ زیرا …
ارتباط مستقیمی با آینده شغلی و کاری داوطلبان دارد و آینده شغلی بیشتر افراد از این مسیر رقم می خورد.
با این وجود، فرد باید در انتخاب رشته خود، رتبه و نمره تحصیلی اش را در نظر بگیرد و از تصمیم گیری در خلأ و بدون در نظر گرفتن واقعیات مربوط به استعداد و دانایی خود بپرهیزد.
دلیل دیگر اهمیت این مرحله،
آن است که می تواند مکمل تلاش های یکساله داوطلبان باشد. این تلاش ها اگر با حرکت سنجیده در این مرحله همراه نشود، می تواند آن را دچار ناکامی سازد.
این حساس و مهم بودن مرحله انتخاب رشته اقتضا می کند تا داوطلبان ورود به دانشگاه با حوصله، دقت، مطالعه و استفاده از تجربه و مشورت افراد امین و مطلع، موفق به عبور از این مرحله شوند.
داوطلبان عزیز، باید متوجه آسیب هایی که این مرحله ممکن است تصمیماتشان را تحت تأثیر و تهدید خود سازد نیز باشند.
مهم ترین این آسیب ها را می توان این موارد بر شمرد:
۱- فدا کردن دقت به پای سرعت
چه بسا داوطلبانی باشند که از سر ذوق و شوقی که نسبت به عبور از این مرحله مهم دارند دقت را فدای سرعت نمایندو بخواهند در سریع ترین زمان فرم انتخاب رشته را پر کرده و تحویل دهند. در صورت وقوع چنین پدیده ای احتمال دارد که فرد داوطلب دچار اشتباه شود و فرصت را برای جبران اشتباه نیز از دست بدهد، از این رو، توصیه ما به عزیزان داوطلب آن است که دقت را فدای سرعت نکرده و از حداکثر فرصت خود برای انتخاب مطمئن رشته شان در محیطی آرام و پر حوصله استفاده نمایند.
۲ – انتخاب رشته در شرایط احساسی
انتخاب رشته در یک فضای احساسی و تحت تأثیر فشار های روانی یا ترغیب ها و تشویق های بدون پشتوانه و منطقاطرافیان، هم می تواند این مرحله مهم تصمیم گیری را دچار آسیب و تهدید سازد؛ در چنین شرایطی، فرد رشته ای را که دوست دارد بی اعتنا به رتبه و نمره خود انتخاب می کند و نتیجه این است که فرد مزبور نمی تواند در رشته انتخابی وارد شود و از سوی دیگر، فرصت ورود به رشته دیگری را که در حدود شرایط علمی اوست، نیز از دست می دهد.
در مرحله اول اعلام اسامی قبول شدگان که تقریباً دو برابر ظرفیت دانشگاه ها می باشد،
به داوطلبان اجازه انتخاب ۱۰۰ رشته شهر داده می شود که توصیه می کنیم داوطلبان از همین امروز در مورد جمع آوری اطلاعات درباره رشته ها و دانشگاه ها از پذیرفته شدگان سال های قبل یا اساتید دانشگاهی متخصص اقدام نمایند. داوطلبان ابتدا و بر اساس نمرات دریافتی در کارنامه خود بایستی دقت کنند که در کدام یک از زیر گروه های اشاره شده در کارنامه نمره بیشتری دریافت کرده اند؛ زیرا موضوع استعداد سنجی خودشان را باید بر اساس همین معیار بسنجند و سپس بر اساس علاقه از بین رشته های موجود در دفترچه های مربوط حدود ۱۵۰ رشته / شهر را انتخاب کرده و بعد بر اساس امکانات و رتبه، علاقه و بازار کار از بین این تعداد، ۱۰۰ رشته را انتخاب نموده و بر حسب اهمیت رشته ها اولویت بندی نمایند. به داوطلبان عزیز توصیه می شود در مورد انتخاب رشته خودشان با والدین عزیزشان و همچنین کسانی که صاحب نظر هستند (اساتید دانشگاهی با قبول شدگان سال های گذشته) مشورت نمایند و از انتخاب رشته هایی که توسط مؤسسات مجاز ارائه می گردد، فقط به عنوان راهنمایی استفاده کنند و همان طوری که اشاره شد، فقط به سه عامل علاقه، استعداد و امکاناتشان توجه ویژه ای داشته باشند.
۳- لحاظ نکردن شرایط ورود به یک رشته خاص
آسیب دیگر که می تواند در این مرحله، متوجه داوطلبان شود این است که فرد، تحت تأثیر نام رشته ای خاص قرار گیرد و بدون در نظر گرفتن شرایط دیگر از جمله توانایی های روحی، مالی، رتبه و … به انتخاب آن اقدام نماید. در بسیاری از مواقع ممکن است به لحاظ استعداد، توانایی آن را داشته باشیم که در رشته ای خاص وارد شویم، اما از شرایط روحی، ذهنی متناسب با مباحث و مشاغل آن رشته که در آینده ما را درگیر خواهد کرد، برخوردار نشویم؛ به همین دلیل، باید اشاره نمود که
بزرگی و پر طمطراق بودن نام یک رشته نباید ما را به تصمیمی نسنجیده وا دارد.
۴- اشتباه در تکمیل فرم انتخاب رشته
چه بسا فردی هم شرایط مربوط به انتخاب رشته را رعایت کند، مثلاً هم رتبه و نمره خود را در این تصمیم دخیل دارد و هم در فضایی واقعی و به دور از احساسات تصمیم بگیرد، اما
در نتیجه عوامل مختلفی در تکمیل فرم انتخاب رشته دچار اشکال و اشتباه شود و کد رشته ای دیگر را نوشته و بدون اطلاع از این موضوع به رشته ای که چه بسا نسبت به آن علاقه هم ندارد، وارد شود. راه غلبه بر این آسیب آن است که فرد چند بار هم که شده فرم انتخاب رشته را مرور و از صحت گزینه های انتخابی و علامت زده اطمینان حاصل نماید. بهتر است برای این منظور، داوطلبان عزیز از فرم انتخاب رشته کپی تهیه کرده، ابتدا انتخاب های خود را بر روی آن اعمال نمایند و در نهایت، وقتی تصمیمشان نهایی شد، آن را به فرم اصلی منتقل نمایند.
عوامل متعددی بر انتخاب رشته دانشگاهی تأثیر می گذارند. بعضی از این عوامل به فرد و برخی دیگر به جامعه بر می گردند. مهم ترین عوامل مؤثر در انتخاب رشته تحصیلی و دانشگاه محل تحصیل به شرح زیر است.
داوطلبان پس از دریافت کارنامه خود ابتدا به دنبال درصد های کسب شده در هر درس و نمرات تراز و رتبه خود می باشند. اولین سؤال آن ها این است که با این رتبه در کدام دانشگاه، شهر یا رشته شانس قبولی دارم؟ آیا می توانم در شهر یا رشته مورد نظر خود قبول شوم؟ در سال گذشته، داوطلبان مشابه شرایط من کجا قبول شدند؟ و سؤالات مشابه دیگری که ذهن داوطلب را به خود مشغول می کند. هدف این است که داو طلب را از هم اکنون نسبت به فرآیند تعیین رشته آگاه کنیم و مراحل مختلف فرآیند تعیین رشته را به او نشان دهیم تا آگاهانه نسبت به انجام آن اقدام نماید.
تعیین رشته را به دو دلیل باید انجام دهید:
دلیل اول این است که برای ورود به آموزش عالی باید رشته مورد نظر خود را انتخاب کنید؛ در غیر این صورت نمی توانید وارد دانشگاه شوید. در واقع سازمان سنجش برای شما تعیین رشته نمی کند، بلکه شما خود تان باید این کار را انجام دهید؛ دلیل دوم، با انتخاب رشته هدف خود را از تعیین رشته مشخص می کنید. داوطلبان اهداف مختلفی برای تعیین رشته دارند. بعضی صرفاً می خواهند وارد دوره آموزش عالی شوند و فرقی زیادی بین رشته ها برای آن ها وجود ندارد. این افراد اگر چه به بعضی از رشته ها گرایش بیشتری دارند، ولی رشته های دیگر برایشان مناسب است.
تعداد دیگری برای اخذ مدرک دانشگاهی این کار را انجام می دهند. آن ها در نظر ندارند استفاده ای از مدرک دانشگاهی بکنند، بلکه فقط داشتن مدرک برای آن ها مهم است
گروه دیگر، انگیزه ای مالی دارند. آن ها به دنبال کسب در آمد و داشتن زندگی نسبتاً مرفه می باشند و در واقع آینده اقتصادی برای آن ها اهمیت زیادی دارد. تعداد دیگری هستند که به دنبال رضایت اطرافیان بخصوص خانواده خود هستند. آن ها خودشان رشته را تعیین نمی کنند؛ بلکه ا طرا فیان برای آن ها رشته را تعیین می کنند و هدف داو طلب جلب نظر دیگران می باشد
گاهی هم داوطلبان کسانی را در اطراف خود می بینند که در حرفه خاصی موفق بوده اند و تمایل دارند که مانند آن ها باشند و به همین دلیل رشته این افراد را نیز برای خود انتخاب می کنند؛ به عنوان مثال، پرستیژ اجتماعی یا قدرتی که آن شغل به فرد می دهد، باعث می شود که داوطلب هم به دنبال رسیدن به آن شرایط، رشته دانشگاهی خود را منطبق بر نیل به آن آرمان انتخاب کند.
توانایی فرد انگیزه خوبی برای تعیین رشته دانشگاهی می باشد. اگر داو طلبی در رشته خاصی توانایی یا استعداد خاصی داشته باشد، دلیل خوبی برای تعیین آن رشته دارد. علاقه فردی هم، انگیزه خوبی برای انتخاب رشته خاصی می تواند باشد. البته منظور از علاقه فردی، تمایل داوطلب به یک رشته بدون در نظر داشتن عوامل اجتماعی یا اقتصادی آن می باشد
داوطلبان می توانند رشته خود را با ترکیب چند دلیل ذکر شده انتخاب کنند. یک رشته خاص می تواند انگیزه های فردی، اجتماعی و اقتصادی داوطلب را ارضا کند و با انتخاب آن رشته خاص، وی چندین عامل را با هم و یکجا صاحب شود.
داوطلبان می توانند به دلایلی که بر شمردیم و به دلایل دیگری انتخاب رشته نمایند؛ ولی بهتر است ابتدا هدف و انگیزه خود را از انتخاب رشته روشن کنند. در نظر داشته باشید که انتخاب رشته، شرایط و وضعیت شما را، یعنی شرایط شغلی، وضعیت اجتماعی، وضعیت اقتصادی، شرایط کاری و… را که بعد از فارغ التحصیلی خواهیم داشت و انتظاراتی را که در این رشته از شما دارند، مشخص می کند؛ به عنوان مثال، رشته پزشکی در گروه علوم تجربی بسیار مورد توجه داوطلبان این گروه است و ایده ال اکثر داوطلبان این گروه، پذیرش در این رشته می باشد. تصویر داوطلبان از این رشته، پرستیژ اجتماعی، درآمد بالا و مزایای دیگر می باشد؛ ولی اکثر داوطلبان شناخت کافی در مورد شرایط تحصیلی، طول مدت تحصیل و توانمندی خود برای تحصیل در این رشته ندارند و اگر هم در این رشته پذیرفته شوند، بعد از مدتی که به واقعیت های این رشته واقف شدند، دلسرد و نا امید می شوند.
بعضی از رشته های مهندسی در گروه علوم ریاضی و فنی هم بدین صورت است. رشته هایی هم هستند که داوطلب در آنها استعداد لازم را دارد ولی خودش اطلاعی ندارد؛ لذا سعی کنید رشته های تحصیلی مورد علاقه تان را شناسایی نمایید و انتظاراتی را که در این رشته ها از شما دارند و حتی دروسی را که باید در دانشگاه مطالعه کنید، بشناسید و آگاهانه رشته های مورد نظر خود را انتخاب کنید. یکی از راه های شناخت رشته های دانشگاهی مراجعه به دانشگاهی که رشته مورد نظر در آن تدریس می شود و مشاوره با اساتید و یا دانشجویان در شرف فارغ التحصیلی در رشته مورد نظر می باشد. معمولاً در ایامی که به انتخاب رشته نزدیک است، دانشگاه ها امکاناتی برای آشنایی بیشتر داوطلبان با رشته های موجود در دانشگاه خود فراهم می آورند. اگر هم داوطلب، خود به دانشگاهی مراجعه کند، مسلماً افراد مطلع در این زمینه را پیدا خواهد کرد؛ حتی اگر به افراد فارغ التحصیل در رشته های مورد نظر مراجعه کنید، اطلاعات بسیار خوبی به شما خواهند داد. سازمان سنجش آموزش کشور نیز دو کتاب در مورد رشته های دانشگاهی به نام های «معرفی رشته های دانشگاهی» و «فرصت برابر» به چاپ رسانده است که هر یک به معرفی رشته های دانشگاهی می پردازند. پس قدم بعدی در انتخاب رشته، آشنایی با رشته های دانشگاهی و شرایطی است که طی چند سال تحصیل در دانشگاه در انتظار شماست، شرایط ادامه تحصیل در رشته مورد نظر و شرایط کاری بعد از فارغ التحصیلی می باشد. هر چه بیشتر اطلاعات در مورد رشته های مورد نظر خود کسب کنید، آگاهانه تر می توانید انتخاب رشته کنید و در آینده کمتر با موارد غیر منتظره بر خورد می کنید و کمتر از انتخاب خود پشیمان می شوید.
انتخاب شهر محل تحصیل برای داوطلبان اهمیت زیادی دارد. اکثر داوطلبان یا تهران یا شهر محل سکونت خود را به عنوان شهر محل تحصیل انتخاب می کنند. انتخاب شهر دیگر، یعنی تحصیل در شهر دیگری برای چندین سالی که تحصیل ادامه دارد. شاید اکنون از اهمیت آن مطلع نباشید، ولی پس از پذیرش در شهر انتخابی، احتمال دارد به مشکلاتی بر خورد کنید که قبلاً هم تصور آن را نکرده اید. هزینه های زیاد رفت و آمد بین شهر محل سکونت و شهر محل تحصیل، اقامت در خوابگاه دانشجویان یا پیدا کردن محل سکونت، اختلاف فرهنگی بین شهر محل سکونت و شهر محل تحصیل، جدا شدن از خانواده و امکاناتی که در خانواده فراهم بود و به تنهایی زندگی کردن و سایر موارد مشابه، از جمله این مشکلات است. با آگاهی داوطلبان از این مشکلات آن ها می توانند به سهولت و بدون مشکل خاصی در شهر جدید به تحصیل خود ادامه دهند؛ ولی برای اکثریت داوطلبان چنین نیست و با شرایط جدیدی مواجه می شوند که برایشان خوشایند نیست و خود و خانواده خود را دچار درد سر های زیادی می کنند. برای تعدادی از داوطلبان، تغییر شهر امکان ندارد؛ چون خانواده اجازه تغییر محل تحصیل را به آن ها نمی دهد. این موضوع در بین داوطلبان دختر که پدر آن ها اجازه ادامه تحصیل در شهر دیگری را نمی دهد وجود دارد. بعضی از داوطلبان در شهر های دیگر، دارای امکاناتی (مانند داشتن اقوام در آن شهر) هستند که سکونت آن ها را آسان می کند. برای بعضی از داوطلبان شهر های نزدیک به محل سکونت شان مطلوب است و می توانند در رفت و آمد بین محل سکونت و محل تحصیل باشند. موارد بر شمرده، مشکلاتی است که احتمال دارد داوطلب با آن ها مواجه شود و هدف ما آگاهی داوطلب از انتخاب شهر محل تحصیل می باشد. شرایط برای هر داوطلب منحصر به خود اوست و از داوطلبی به داوطلب دیگر فرق می کند.
مشکلات اقامت در شهری غیر از محل سکونت، حتی با افت تحصیلی دانشجویان نیز همراه خواهد بود. همین دلایل موجب ارائه طرح بومی گزینی در گزینش دانشجو از سوی سازمان سنجش شده است. این طرح سعی دارد داوطلبان را در محلی نزدیک به محل سکونت خود پذیرش کند. هدف این طرح آن است که دانشجویان حتی الامکان در شهر محل سکونت یا نزدیک به محل سکونت خود ادامه تحصیل دهند تا از مشکلات دوری از خانواده، زندگی در خوابگاه، اثرات روانی و اجتماعی ناشی از دوری از خانواده، مشکلات اقتصادی و رفاهی و… بر حذر باشند.
بعد از نام رشته و شهر در رشته، نام دانشگاه مطرح می شود؛ به عنوان مثال، در شهر تهران چندین دانشگاه وجود دارد. داوطلب با توجه به نام شهر و رشته، اکنون به دانشگاهی که این رشته در آن ارائه می شود نیز باید توجه کند. داوطلب در شهری مثل تهران به کدام دانشگاه می خواهد برود؟ معمولاً در این قسمت داوطلبان چندان مشکلی ندارند؛ چون با دانشگاه ها آشنا هستند و جمع آوری اطلاعات در مورد هر دانشگاه که در تهران مستقر است، چندان مشکل نیست و اکثر داوطلبان به راحتی می توانند در مورد انتخاب دانشگاه تصمیم بگیرند.
در دفترچه شماره ۲ راهنمای انتخاب رشته تحصیلی آزمون سراسری که توسط سازمان سنجش آموزش کشور در زمان انتخاب رشته منتشر می شود. رشته های تحصیلی در دوره های مختلف به دو دسته متمرکز و نیمه متمرکز تقسیم شده است.
رشته های متمرکز رشته هایی هستند که نتایج آن ها در شهریور ماه اعلام می شود و اکثر رشته های دانشگاهی به روش متمرکز می باشند. رشته های نیمه متمرکز رشته هایی هستند که علاوه بر آزمون سراسری، نیاز به مصاحبه یا معاینه یا شرکت در آزمون جدا گانه ای دارند؛ به عنوان مثال، رشته تربیت بدنی از نوع رشته های نیمه متمرکز می باشد که نیاز به معاینه پزشکی و شرکت در امتحانات خاص این رشته دارد. نتایج رشته های نیمه متمرکز معمولاً ۱۰ روز یا دو هفته بعد از اعلام نتایج نهایی آزمون سراسری در نیمه دوم شهریور ماه یا احتمالاً در دهه اول مهر ماه به صورت چند برابر ظرفیت اعلام می شود. داوطلبان باید هوشیار باشند که در امتحانات مربوط به این رشته شرکت کنند
معمولاً اکثر واجدان انتخاب رشته، داوطلب انتخاب رشته در دوره های روزانه می باشند. دوره های روزانه، دوره هایی هستند که کلاس های آن ها به صورت معمول در طی روز برگزار می شود و داوطلبان علاقه مند هستند که رشته های خود را از این دوره انتخاب کنند. در جداول مندرج در دفترچه شماره ۲ ( راهنمای انتخاب رشته های تحصیلی آزمون سراسری ) کد رشته ها همراه با نام رشته، گرایش رشته و ظرفیت هر رشته، جنس پذیرش در آن رشته و در صورت لزوم توضیحات مربوط به رشته درج شده است. در واقع اطلاعات مورد نیاز داوطلب که شامل رشته، شهر، دانشگاه می باشد، در این جداول مشخص شده است و توجه کنید که برای هر رشته یک عدد به نام کد رشته درج شده است که در مراحل بعدی به آن خواهیم پرداخت. رشته ها، شهر ها و دانشگاه های مطلوب برای داوطلبان در دوره روزانه می باشد.
در دفترچه راهنمای انتخاب رشته پس از پایان رشته های تحصیلی دوره روزانه، رشته های تحصیلی مناطق محروم که دارای شرایط خاص می باشد معرفی شده است؛ به داوطلبان توصیه می شود که از این شرایط آگاه شوند. رشته های تحصیلی کاردانی مراکز تربیت معلم نیز دارای شرایط مندرج در این دفترچه می باشد که همانند رشته های تحصیلی مناطق محروم، داوطلبان باید از آن ها اطلاع حاصل نموده و سپس مبادرت به انتخاب رشته نمایند. دوره های روزانه دارای رشته های تحصیلی به صورت نیمه متمرکز بوده که قبلاً آن ها را بررسی نمودیم؛ همچنین مراکز تربیت معلم نیز دارای رشته های نیمه متمرکز می باشند.
در این جا معرفی دوره های روزانه به پایان می رسد و معرفی رشته های تحصیلی دوره های شبانه آغاز می شود. همان طور که از اسم این دوره ها مشخص است، کلاس های آن در ساعات مورد نظر دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی تشکیل می شود و شاید با ساعات کلاس های دوره روزانه متفاوت باشد و دارای شهریه می باشند. بعضی از رشته های مطلوب مورد نظر داوطلبان در دوره های شبانه می باشد. حتماً این رشته ها را مطالعه نموده و با توجه به شهر و دانشگاه رشته های مورد نظر خود را انتخاب کنید. رشته های دوره شبانه دارای شرایطی می باشند که ممکن است با دوره روزانه متفاوت باشد؛ پس به این شرایط توجه کنید. چند سالی است که دوره های نیمه حضوری در دانشگاه ها راه اندازی شده است که تعداد محدودی رشته و دانشگاه در این دوره ها دانشجو می پذیرند. همان طور که از اسم این دوره ها بر می آید.تعداد کلاس های آن محدود بوده و دانشجو صرفاً در کلاس ها برای رفع اشکال حاضر می شود. شرایطی هم برای این دوره در دفترچه شماره ۲ ذکر شده است که داوطلبان باید آن ها را مطالعه کنند.
در دوره های مجازی یا آموزش الکترونیکی، همان طور که از اسم آن ها بر می آید، دانشجویان از کامپیوتر و اینترنت استفاده می کنند و از این طریق با استادان خود ارتباط بر قرار می کنند و در کلاس شرکت می نمایند؛ لذا داوطلبان باید دارای کامپیوتر و اینترنت پر سرعت باشند. سایر ضوابط این دوره ها در دفترچه شماره ۲ ذکر شده است.
دوره های بین المللی، دوره هایی هستند که دانشجویان برای ادامه تحصیل در داخل کشور و با همکاری دانشگاه های خارج از کشور، ادامه تحصیل می دهند. پذیرش دانشجو در این دوره ها به روش نیمه متمرکز بوده و داوطلبان باید شرایط و ضوابط موسسات ذی ربط را در دفترچه شماره ۲ راهنمای انتخاب رشته های تحصیلی آزمون سراسری مطالعه کنند.
دوره های دانشگاه پیام نور دارای تعداد زیادی رشته و با ظرفیت های مناسب می باشد و خیلی هم مورد توجه داوطلبان است. در این دوره ها، بر خلاف دوره های دیگر، انتخاب رشته باید بر حسب محل اقامت یا اشتغال باشد؛ لذا داوطلبان با توجه به محل اقامت یا اشتغال خود و با در نظر گرفتن جداول مندرج در دفترچه شماره ۲، رشته های خود را انتخاب می نمایند و داوطلب نمی تواند هر مرکز یا واحد دانشگاهی را انتخاب نماید، بلکه از مراکزی رشته های خود را انتخاب می کند که در محل اقامت یا اشتغال وی باشد. دانشگاه پیام نور دارای رشته نیمه متمرکز تربیت بدنی و علوم ورزشی نیز می باشد که همان ضوابط رشته های نیمه متمرکز را دارد.
رشته های تحصیلی مؤسسات غیر انتفاعی رشته هایی هستند که سال به سال توسعه یافته و بیشتر مورد توجه داوطلبان قرار می گیرند. با توجه به اینکه این مؤسسات در شهر های زیادی وجود دارد، انتخاب این رشته ها برای تحصیل می تواند برای داوطلبانی که به شهر محل تحصیل اهمیت می دهند، انتخاب خوبی باشد. تحصیل در این نوع مؤسسات همانند دوره روزانه است؛ اما شرایط خاصی هم دارند که داوطلبان باید به آنها توجه کنند. توجه کنید که در این مؤسسات باید شهریه پرداخت کنید؛ به همین خاطر بهتر است برای آگاهی از هزینه تحصیل در آنها به جداول مربوط به چگونگی پرداخت شهریه در دفترچه شماره ۲ توجه خاص کنید.
داوطلبان توجه کنند در گروهی می توانند انتخاب رشته کنند که در آزمون آن گروه شرکت کرده و در کارنامه نتایج اولیه، مجاز به انتخاب رشته در آن گروه باشند؛ لذا هر داوطلب نمی تواند در گروه یا گروه هایی که در آزمون آن شرکت نکرده و در نتیجه مجاز به انتخاب رشته در آن گروه نیست، اقدام به انتخاب رشته نماید. ضمناً اگر در آزمون یک گروه یا چند گروه شرکت کرده اید، می توانید از رشته های این گروه یا چند گروه انتخاب رشته نمایید.
