چگونه بی حالی و بی حوصلگی و یا به عبارتی تنبلی را از خود دور کنم؟
عوامل مختلفی همچون , نداشتن هدف , نداشتن برنامه صحیح , ضعف و سستی اراده , داشتن افکار منفی و عدم توجه به توانایی ها و استعدادهای خویش , خودکم بینی و غیره در ایجاد کم حوصلگی نقش دارند. بنابراین برای مبارزه با این روحیه و کاهش یا از بین بردن آن باید با توجه به هر یک از عوامل تأثیرگذار, راه و روش مناسب و راه کار عملی خاصی را اتخاذ کرد, بدین منظور به نکات و مطالب زیر توجه کنید:
۱) قبل از هر چیز با توجه به توانایی ها و استعدادهای خویش هدفی معقول و قابل دسترسی و مطابق با شرایط و امکانات موجود برای خود ترسیم نمایید (مثلا” در میان مدت هدف «گرفتن مدرک لیسانس در رشته ادبیات عرب»).
۲) به منظور رسیدن به هدف مورد نظر از یک برنامه مدون و جدول زمان بندی شده ای استفاده کنید. روی یک ورق کاغذ, روزهای هفته را در یک ستون و ساعات شبانه روز را در ستونی دیگر یادداشت کرده کارهای مختلف را – مطالعه , کلاس , استراحت , خواب , غذا خوردن , خواب , ورزش , نماز و عبادت و… – در ساعت و زمان خاصی نوشته و پس از تنظیم , آن را فراروی خود قرارداده , سعی کنید طبق برنامه و جدول تهیه شده به انجام کارها و فعالیت های شبانه روزی بپردازید.
۳) توجه داشته باشید برای اوقات فراغت خود نیز برنامه ریزی کرده و در جدول تهیه شده , وقتی را به آن اختصاص دهید و در ساعت مقرر در طول روز یا هفته به آن بپردازید.
۴) در صورتی که احساس می کنید در راه انجام فعالیت های مختلف ; درس و مطالعه و… سست اراده شده اید, با خود شرط کنید طبق برنامه تدوین شده عمل کنید و در غیر این صورت خود را جریمه کنید – مثلا” کمک به صندوق صدقات یا گرفتن روزه و… .
۵) اگر افکار منفی و احساس ضعف و خودکم بینی باعث کم حوصلگی شما شده است , با به خاطر آوردن توانایی ها و استعدادها و موفقیت های گذشته خویش و توجه به نقاط قوت زندگی , یأس و ناامیدی نسبت به آینده را به امیدواری و خوشبینی نسبت به آینده تبدیل کنید.
۶) یاد خدا و توجه و توکل به ذات مقدس لایزال الهی و طلب کمک و یاری از او نقش مؤثری در ایجاد آرامش و امید به آینده دارد, بنابراین یاد و توجه و توکل به خداوند را در انجام کارها فراموش نکنید.
تجربه نشان داده است، برای حل این مشکل نمیتوان تنها به رهنمودهای کتبی و غیابی بسنده کرد و این مسأله، مانند بسیاری از مشکلات روانی دیگر، به ارتباط مستمر با مشاور نیازمند است؛ ولی اجرای توصیههای زیر در نابود سازی این پدیده سودمند مینماید.
۱) باید علل و عوامل ضعف اراده خویش را بشناسید. توجّه کنید ضعف اراده غالباً در عدم اعتماد به بینش و تفکر، عدم شناخت خویش، با ارزش تلقی نکردن خود، عدم امنیت روانی، عدم تدبیر عقلانی در تشخیص امور و تمیز اهم و مهم، شکستهای گذشته و عوامل باز دارنده رشد و قوت نفس مانند محرومیت، سرزنش و رنجهای مستمر ریشه دارد. زدودن هر یک از این عوامل در پرتو سرمایه گزاری و برنامه ریزی ممکن است.
۲) باید باور کنید چون دیگر انسانها از توانمندیهای بسیار برخوردارید و از دیگران کمتر نیستید. فراموش نکنید نقاط قوت انسان از نقاط ضعفش بیشتر است و نباید خود را دست کم بگیرد. تصمیم خوب در پرتو تکیه بر قوتها، جبران ضعفها و احساس توانمندی شکل میگیرد.
۳) پس از مشورت با افراد ذی صلاح، با توجّه به امکانات و توانمندیهای واقعی خود، برای زندگی تان برنامه ریزی کنید و بکوشید هرگز بی جهت از آن برنامه و نظم سر نپیچید. اوقات استراحت و تفریح و عبادت و همهفعّالیّتها را در این برنامه بگنجانید تا زمانی خالی نماند و توجّه به فرصت بیکاری شما را سمت تأخیر انداختن کارها سوق ندهد.
۴) بکوشید برای هر رفتاری انگیزهای قوی داشته باشید و به ویژه از آثار مثبت تصمیمگیریها و رفتارهای خاصّ خویش به طور کامل آگاه شوید.
۵) محیط زندگی و موقعیت کاری خود را تغییر دهید و موانع بروز اراده و فعّالیّت را نابود سازید؛ برای مثال در موقعیتی که به سرزنش و متهم شدن به ناتوانی و ناپختگی میانجامد، قرار نگیرید. برای تصمیمگیریها و اقدامات خویش امنیت روانی فراهم آورید تا بتوانید به آرامی در برابر دیگران یا همراه آنان ابراز وجود کنید و برجستگی فکری و فعّالیّت به جا را از طریق تصمیم آشکار سازید.
۶) هر کاری را آسان تلقی کنید؛ زیرا در برابر اراده پولادین انسان همه سختیها آسان میگردد. به استقبال کارهای به ظاهر دشوار بروید و به خود تلقین کنید میتوانید در این امور درست تصمیم بگیرید و افتخار موفقیت در انجام آنها را به دست آورید.
۷) رضایت خداوند را ملاک هر رفتار و گفتار قرار دهید و از تسلیم شدن در برابر تمایلات پوچ و هواهای نفسانی بپرهیزید. این تسلیم شدنها اراده را ضعیف و متزلزل میسازد. تقوا و رعایت حرمت دستورهای پروردگار برای آرامش روانی و تقویت نفس و اراده بسیار سودمند است.
۸) مدتی برنامه ریزی و تصمیمات خود را با فردی ذی صلاح در میان بگذارید و از وی بخواهید مراقب باشد تا در شما دو دلی پیش نیاید و اجرای تصمیمات خویش را به تأخیر نیندازید.
۹) از خواب زیاد، پرخوری و دیگر اسباب تنبلی و سستی اراده بپرهیزید و نگذارید دیگران به جای شما تصمیم بگیرند.
۱۰) با کسانی که روحیه و اراده قوی دارند، دوست شوید تا اراده شما نیز قوی گردد.
۱۱) بکوشید تصمیمهاتان را با فردی با تجربه در میان نهید تا از قوت و درستی شان اطمینان یابید. پس از مشورت با این فرد، بر اساس تدبر و اندیشه خود تصمیم بگیرید و بدون از دست دادن فرصت اقدام کنید.
تصمیم باید بر تدبیر و اندیشه و آگاهیهای لازم استوار باشد و به عمل بینجامد. تخلف از این امر جز تلف کردن وقت، پیروی از افکار پوچ و سستی در عمل دستاوردی ندارد و فرد را با زیانهای مادی و معنوی روبه رو میسازد. از این رو، امور یاد شده گناه به شمار میآید.
تردید در تصمیمگیری و تأخیر در عمل سبب از دست رفتن منافع معنوی و مادی فراوان میشود و زیانهای بسیار را به ارمغان میآورد.
۱۲) تصمیمات به جا و پر ارزش گذشتهخود را به یاد آورید و توجّه کنید که چون گذشته برای انجام دادن کارهای مهم آمادگی دارید.
۱۳) در تصمیمها و فعّالیّتهای اسوهها دقّت کنید، در همسان سازی و الگوپذیری جدی باشید تا جرأت انجام کار یابید و توان تصمیمگیری و اجرا در شما تقویت شود.
۱۴)ورزش مستمر و منظم را که در تقویت اراده بسیار مؤثر است، فراموش نکنید.
۱۵) با تصمیمهای آسان در کارهای ساده، به تدریج خود باوری و توانمندی را در خویش پدید آورید و راه را برای تصمیمگیری در امور مشکل و پیچیده هموار سازید.
۱۶) در موضوع مورد نظر تمرکز پیدا کنیدو از اشتغالات ذهنی متعدد بپرهیزید تا تصمیمگیری آسانتر صورت پذیرد.
۱۷) پس از تدبیر و مشورت از عواقب تصمیمهای خود هراسناک نباشید و به خدا توکل کنید. پیامدهای تصمیمهاتان را که از قلمرو اندیشهتان بیرون است و با سامان دادن احتمالهای ضعیف سبب تردید و تزلزل شما میگردد، به خداوند متعال که به بندگانش لطف و رحمت و محبت گسترده دارد، واگذارید و به آنچه پروردگار پیش میآورد، خشنود باشید. خداوند شما را سمت صلاح و مطلوب واقعیتان رهنمون شود.
منبع:www.nahad.com
