ملاصالحي: انتخاب رشته آخرين قدم در فرآيند ورود دانش‌آموزان به دانشگاه است و چون نتيجه تمام اين فرآيند پرمشقت به انتخاب رشته بستگي دارد، مهمترين قدم هم محسوب مي‌شود. به عبارتي يک انتخاب غلط مي‌تواند زحمات چندين ساله داوطلب را بر باد دهد. از سوي ديگر يک انتخاب مناسب به همان اندازه مي‌تواند داوطلب را به رشتهاي که به آن علاقمند است برساند و اين نهايتا منجر به رضايت شغلي و اشتغال هدفمند و کاهش نرخ بيکاري و افزايش بهروري شغلي در جامعه خواهد شد.
دقت داشته باشيد که يک رشته خاص به تنهايي نه خوب است و نه بد! چرا که اگر کسي که به آن رشته علاقمند است و استعداد ادامه آن را دارد، به مطالعه آن بپردازد نتيجه کار مناسب خواهد بود و عدم علاقه به پرمخاطبترين رشتهها هم يک نيروي کارآمد در آن رشته تربيت نخواهد کرد.
براي يک انتخاب رشته خوب چه ابزارهايي را توصيه ميکنيد؟
ملاصالحي: اول از همه کارنامه داوطلب است که در قسمت رتبه در سهميه و رتبه در هر کدام از زيرگروهها به صورت کلي نشان ميدهد که وي در چه کد رشتههايي شانس قبولي بيشتري دارد.
دومين ابزار دفترچه راهنماي انتخاب رشته است که به دفترچه شماره دو مشهور است و در آن کد و عنوان رشتهها و ظرفيت و نوع رشتهها در دانشگاه و شهر مربوطه مشخص شده است. قوانين کلي و جزئي انتخاب رشته نيز در اين دفترچه به تفصيل آمده و لازم است هر داوطلب آن را به دقت مطالعه کند. سومين مورد اطلاعات داوطلب از هر رشته و جايگاه شغلي آن، و شهر و دانشگاهي که آن را ارائه ميکند ميباشد. رتبه علمي دانشگاه مورد نظر و فاصله شهري که در آن است تا مرکز استان يا محل زندگي داوطلب، امکانات دانشگاه مثل رفت و آمد و شرايط خوابگاهي و اقامتي در آن بسيار مهم است. اين اطلاعات در سايت دانشگاهها که آدرس آن در دفترچه موجود است، قابل دسترسي است.
چهارمين مورد که از اهميت ويژهاي برخوردارس است، همراهي پدر و مادر در انتخاب رشته است. چرا که انتخابهاي خارج از محل اقامت داوطلب بايد با اطلاع و پشتيباني ايشان صورت گيرد .
پنجمين ابزار براي انتخاب رشته مشاوران تحصيلي مجرب هستند. مشاوره با يک فرد با تجربه و مطلع در انتخاب درست رشته ها بسيار کمک خواهد کرد.
هر کدام از انتخابها در ليست 150 تايي انتخاب رشته از نظر ارزش و اهميت چه تفاوتيهايي با يکديگر دارند؟ آيا هر داوطلب بايد 150 کد رشته را انتخاب کند؟
ملاصالحي: برگههاي انتخاب رشته داوطلبان به ترتيب نمره عملي و رتبه آنها بررسي مي‌شود و تا کل انتخابهاي يک داوطلب تمام نشود، برگه داوطلب بعدي بررسي نخواهد شد. پس يک انتخاب رشته درست بايد به ترتيب علاقه و اولويت از بالا به پايين چيده شود. بطوري که در هر کد رشته که انتخاب شد، انتخابهاي پايينتر، از آن بهتر نباشند.
اطلاع از آمار قبوليها در سنوات گذشته با توجه به رتبه آنها به هر داوطلب کمک ميکند از انتخاب کد رشتههايي که شانس قبولي صفر در آنها دارد خودداري کند. يک چيدمان خوب رشتهها طوري است که هر چه از ابتداي ليست دورتر ميشويم، شانس قبولي بيشتر شود. بايد دقت داشته باشيم که پرکردن هر 150 کد رشته ضروري نيست. ولي طبيعي است که هر چه انتخابها بيشتر باشد، احتمال خالي بودن ظرفيت آن رشته بيشتر و شانس قبولي نيز بيشتر خواهد بود.
دستهبندي رشتههاي دانشگاهي با توجه به عناويني مانند قطبي- ناحيهاي چه معنايي دارد و در روند انتخاب رشته چه تأثيري خواهد گذاشت؟
ملاصالحي: اين نوع تقسيم بندي رشتهها در دفترچه انتخاب رشته باتوجه به ماهيت رشتهها و گسترش آنها در سطح کشور است و بر اساس آن رشتهها به چهار دسته قطبي، ناحيهاي، استاني و کشوري تقسيم شده‌اند. در روند انتخاب رشته داوطلبان، اين تقسيم بندي باعث تغيير در ظرفيت رشتهها خواهد شد، اما در چيدمان کلي داوطلب ها در برگه انتخاب رشتهها تأثير چنداني نخواهد داشت. توصيه ما اين است که رشتهها بدون توجه به اين تقسيمها و براساس علاقه چيده شود.
ارزش کلي دانشگاهها در انتخاب رشته چگونه است و کدام يک اعتبار بيشتري دارد؟
ملاصالحي: اولويت اول ما بايد دانشگاههاي سراسري و روزانه باشد. در مرتبه بعدي دانشگاههاي شبانه که در دفترچه به صورت نوبت دوم ثبت شده‌اند ميباشد. اين دانشگاهها شهريه اخذ ميکنند، ولي اعتبار و مدرک دانشگاه روزانه را دارند. مرتبه بعدي مربوط به دانشگاه آزاد ميباشد که بعنوان يک دانشگاه قديمي غيردولتي با قدمت طولاني جايگاه معتبري براي خود کسب کرده است و مراحل مربوط به انتخاب رشته آن بصورت جداگانه انجام مي‌شود. دانشگاه پيام نور و دانشگاههاي غيرانتفاعي در مراحل بعدي قرار ميگيرند. داوطلبان بايد توجه داشته باشند که بجز دانشگاههاي روزانه سراسري بقيه دانشگاهها شهريه اخذ ميکنند و تعهدي به تأمين خوابگاه ندارند.
انتخاب رشته کامپيوتري چگونه است و در روند انتخاب رشته چه جايگاهي دارد؟
ملاصالحي: استفاده از نرمافزارهاي مختلفي که براي اين منظور طراحي شده، بسيار رايج ميباشد. بايد توجه داشت که اطلاعات انتخاب رشته در عنوان رشتهها و ظرفيت آنها هر ساله تغيير ميکند و در بهترين حالت اين نرمافزارها براساس اطلاعات سال قبل عمل ميکنند و اطلاعات آنها بروز نيست.
اين نرم افزارها يک چيدمان کلي از رشتهها با چند برابر تعداد انتخاب مجاز ارائه ميدهند که احتياج به حذف و مرتب کردن و اضافه کردن دستي رشتههاي احيانا جديددارد. پس داشتن اين انتخاب رشته ارزش کلي گمانه زني براي رشته قبولي را دارد.
چون بهترين آمار در سنوات قبل در اختيار خود سازمان سنجش ميباشد پس انتخاب رشته مجازي که توسط سايت سازمان سنجش انجام مي‌شود، از بقيه جاها معتبرتر است. ولي بايد داوطلبان توجه داشته باشند که هيچ انتخاب رشته کامپيوتري کامل و قابل اعتماد صد در صدي نيست.
رشتههايي که جذب دانشجوي بدون آزمون دارند، چگونه است؟
ملاصالحي: در روند حذف کنکور سراسري و جذب دانشجو با سوابق تحصيلي، ظرفيت زيادي از رشتههاي تحصيلي به جذب بدون توجه به رتبه و تراز کسب شده در کنکور دارد. در اين رشتهها ملاک معدل کتبي ديپلم داوطلب ميباشد و هنگام انتخاب اين کد رشتهها از معدل استفاده مي‌شود و دانش آموزي که معدل بالاتري کسب کرده، شانس قبولي بهتري خواهد داشت. در اين رشتهها حتي براي داوطلباني که در کنکور شرکت نکردهاند نيز شانس جذب وجود خواهد داشت.
