واج آرایی

واج‌آرایی

واج‌آرایی تکرار یک یا چند واج صامت یا مصوت در شعر یا در نثر است، که در کلمه‌های یک مصراع یا بیت به گونه‌ای که آفریننده موسیقی درونی باشد و بر تأثیر شعر بیفزاید. موسیقی برخاسته از واج‌آرایی صامت‌ها عموماً محسوس‌تر از موسیقی‌است که از واج‌آرایی مصوت‌ها ایجاد می‌شود. با این حال مصوت‌ها نیز تأثیر خاصی در واج‌آرایی داشته‌اند؛ قدما تکرار مصوت (-ِ) را تتابع اضافات می‌نامیده‌اند و چنین می‌پنداشتند که مانع روشنی و رسایی سخن سخن است در حالی که امروزه در ادبیات بر این باورند که این تکرار و همچنین تکرار مصوت «اُ» موسیقی بیت را بیشتر کرده و بر تاثیر کلام می‌افزاید؛ مانند این بیت از سعدی:

خواب نوشین بامداد رحیل / بازدارد پیاده را ز سَبیل

مصرع نخست این رباعی خیام که ف تکرار شده و مصرع دوم که س تکرار شده است.

افسوس که بیفایده فرسوده شدیم / وَز آسِ سپهرِ سرنگون سوده شدیم

یا این بیت از حافظ:

شور شراب عشق تو آن نفَسم رَوَد ز سر / کاین سرِ پُرهوس شود خاکِ درِ سرای تو

یکی از زیباترین نمونه‌های حس‌آمیزی را در این بیت حافظ می‌توان دید:

از صدای سخن عشق ندیدم خوش‌تر / یادگاری که در این گنبد دوّار بماند

در این بیت علاوه بر تکرار واج «س» در مصرع اوّل و واج «د» در مصرع دوم ، نکته دیگری که به واج‌آرایی زیبایی دوچندانی بخشیده است ، بردن ذهن خواننده با تکرار واج «د» به حال و هوای اماکن گنبدی شکل و پیچیده شدن و بازتاب صدای ضرب و آلات موسیقایی چون دف است.

تعریف دوم:

به آن دسته از آرایه‌های ادبی که از تناسب های آوایی و لفظی میان واژه ها پدید می‌آید می‌گویند

به تکرار یک واج صامت یا مصوت در یک بیت یا عبارت گفته می‌شود به گونه‌ای طنین آن در گوش بر جای بماند و باعث پیدایش موسیقی آوایی در آن بخش از سخن شود

رشته تسبیح اگر بگسست معذورم بدار /  دستم اندر ساعد ساقی سیمین ساق بود

(واج آرایی با تکرار صامت /س/)

مثال ۲:

خیزید و خز آرید که هنگام خزان است / باد خنک از جانب خوارزم وزان است

(واج آرایی با تکرار صامتهای /خ/ و /ز/)

این دو حرف به زیبایی بیانگر خزان می باشند.

قابل ذکر است که واج تکرار شونده می تواند صامت یا مصوت باشد. برای مثال:

مثال ۱:

خوابِ نوشینِ بامدادِ رحیل / بازدارد پیاده را ز سبیل

که همان طور که مشاهده می کنید تکرار مصوت کوتاه «اِ» در این مصراع تکامل بخش موسیقی درونی است.

مثال ۲:

خیال خال تو با خود به خواب خواهم برد / که تا زخال تو خاکم شود عبیر آمیز

مثال ۳:

قیامت قامت و قامت قیامت / قیامت می کند این قد و قامت

مثال ۴:

بر او راست خم کرد و چپ کرد راست / خروش از خم چرخ چاچی بخواست

تعریف سوم

در این آرایه حرف یا حروفی تکرار می شود و موسیقای کلام را زیباتر و بیشتر می کند.

مثال یک:

رشته ی تسبیح اگر بگسست معذورم بدار / دستم اندر ساعد ساقی سیمین ساق بود (حافظ)

مثال دو:

نقش مستوری و مستی نه به دست من و توست / آن چه سلطان ازل گفت بکن آن کردم (حافظ)

مثال سه:

جهان فانی و باقی فدای عارض ساقی / که سلطانی عالم را طفیل عشق می بینم (حافظ)

مثال چهار:

قصور عقل کجا و قیاس قامت عشق / تو هر قبا که بدوزی به قد ادراک است

سحر به باغ درآ کز زبان بلبل مست / بگویمت که گریبان گل چرا چاک است  (سایه)

مثال پنج:

نگاه کن که غم درون دیده ام / چگونه قطره قطره آب می شود

چگونه سایه ی سیاه سرکشم / اسیر دست آفتاب می شود (فروغ)

مثال شش:

زندگی ضرب زمین در ضربان دل ماست / زندگی هندسه ی ساده ی یکسان نفس هاست (سهراب)

مثال هفت:

بندم اگر چه خود بر پای نیست / سوز سرود اسیران با من است (ا.بامداد)

مثال هشت:

سوز سرمای صداقت سخت است / در خزانی که پر از تشویش است (رها)

درد دندان دارم و دردم نمی داند کسی / داور دادار داند درد دندان مرا

 

دلم شکسته تر از شیشه های شهر شماست / شکسته باد کسی کاین چنینمان می خواست (مهدی سهیلی)

واج آرایی باحروف (ح -ه) 

رایحه-لحظه-بهار-حصار-شکوه-بهشت-کهکشان-کوهستان-شاهوار-ماهی-کهنسال-قهرمان-اشتباه-اهریمن-حنجره-ساحر-ذهن-آهو-هیاهو-ردیبهشت-پنهان-حجم-التهاب-پناه-صبح-مبهم-چهره-جهان-هاله-کهن-هستی-شرح-گناه-مرهم-شهید-شاهد-سطح-بهانه-نهان-هم سفر-حرم-راهزن-صفحه-برهوت-استراحت-خداحافظ-بهاران-گهگاهی-گوهر-راه-صحبت-قهر-هق هق-کاه-حرکت-شهاب-نامتناهی-حماسه-هولناک-طرح-ظهور-ملاحت-ریحان-حریر-توهم-حسرت-مهتاب-حرمت-ماهیگیر-هنر-مهربانی-احتیاج-محتاج-حوالی-همین-کوه-آه-آهنگ-نگاه-ملتهب-حیرت-حیرت انگیز-شهد –حیات-ماه-انحنا-مبهوت-سیاهچال-مه-جهنم-حیف-هجران-آهنین-آهسته-رها-هورا-هجر-اهل بیت-حریم-حضرت-شاه

واج آرایی باحرف واو

خلوت-دلواپسی-چکاوک-سوگوار-شیون-تولد-وادی-وصال-دروازه-ورود-کاروان-وجود-وعده-کاروانسرا-قضاوقدر-وداع-وفات-وارث-ماوا-گهواره-تصویر-ارغوانی-نوید-واهی-وارونه-پاورچین-وطن-آواز-ولوله-وای برمن-وسعت-هم آواز-توهم-هویدا-بی پروا-جلوه گر-مصور-امواج-غوطه ور-طواف-مواج-آوا-واهمه-هوا-طراوت-گلواژه –گل آویز-ویران-آواره-دلاور-تلاوت-پروانه-شقاوت-جوانه-زوال-دیوار-وصل-واژه-شاهوار-پرتوان-دیوانه-نامور-آوازه-آوازه خوان-وادار-طاووسی-وفا-لوا-یاور-کویر-منور

واج آرایی باحرف پ

پرچین –دلواپسی-پرتو-سپید-تپه-پیچ وخم-پیچک-پیچ وتاب-پلکان-پیکر-سپیدار-پیغام-پنجره-پرستو-سپیده دم-پاسخ-پرواز-شاپرک-پریشان-پولک-گلپونه-پاییز-پاورچین پاورچین-پایان-پدیدار-پنجه-پل-پیام-بی پروا-گوش سپردن -پنهان-پروانه-پهنه-پرچم-سپاس-پیشانی-پشیمان-پژمرده-پلاسیده-پیوند-پرشور-پاک-گلپونه-پله-پیروزی-خاک پا-پیرو-پلک -تپش -پناه -سپاه -پیاده-پندار-پویا-پیرامون-پیغمبر-پایمال-پروردگار-پرستش

الف)پیچک ترد احساس به دور بوته سبز وجودم می پیچد ومرابه آینده ای روشن به  پیش می راند

ب)تپه ای از گل پونه ها در پیچ وخم جاده پدیدار شد.

پ)پاییز پاورچین پاورچین می رفت .پایان پاییز وآغاز زمستان بود

واج آرایی باحرف “ش”

کهکشان-خورشید-شعر-چشمه-شعله-شب تار-روشنا-شط-نقش-خوش بختی-تشنه-عشق-پیشانی-عرش-نوش ونیش-شقاوت-شروع-شکوفایی-نوازش -دلشکسته-خویش-آشنا-شاید-عطش-گنجایش-شب زنده داری-خاموش-شکسته-دامن کشان-رویش-بارش-اشک-فرشته-اندیشه-آشتی-شیار-استشمام-شکر-شکایت-نقاشی-شکوه-شالیزار-تپش-شاهوار-آرامش-بهشت-سرنوشت-شهاب-سرگذشت-عشق-شرجی-شیوا-شاهزاده-عاشق-جشن-شادی-شقایق-کشتی-دشتستان-آفرینش-نگارش-اردیبهشت-غرش باشکوه-شاهین-گل شیپوری-تمشک –گنجشک-شیدا-شوق-دشت-آشیانه-تلاش-شیروانی-فراموش-شکار-دشمن-شمع-شکرانه-خروش-شفق-شمیم-شهید-شاهد-شبنم-نیایش-شیون-شب-چشم شور –شیطان-شوره زار-خوشه-شرم-شیرین-گردش-پرشور-شاپرک-شکیبایی-آغوش-شمشیر-آشوب-شوق –درخشان-شهد-روشن –دلنشین-سنگ نوشته –وحشت-آبشار-خشک-کاشانه-آشفته-محشر-خوشدل-بنفشه-بی نشان-سرشار-مشتاق-نشانی-تیشه-آتشفشان-شوریده-شیشه-آتش افروز-جوش وخروش-مشام-گوش سپردن-ریزش-روش-آتش-شرح پریشانی -شفاعت.

الف)شعله ی خورشید،آشیانه ی گنجشک هارا  روشن کرد.

ب)  آشتی شکوفه ها وگنجشک ها در دشت شقایق چه زیبا بود!

واج آرایی با حرف “ر“

سراغ -تقدیر-فریب-دیدار-رایحه-حریر-سفر-برکت-خاکستری-بیمار-پیر-قرص- خورشید-ارغوانی-خار-کویر-درخت-سراب-شوره زار-صحرا-نردبان-رویا-چهره-فرشته-ارمغان-مرگ-غبار-قضاوقدر-رویش-بارش-باران-نقره‌گون-غرق-غرور-چنار-دریاچه-تصویر-بیکران-برگ-سپیدار-گندمزار-راز-روشن-اردیبهشت-روزگار-پرواز-سرمنزل-جویبار-ترانه-زیرباران-غربت-دیار-سرزمین-خروش-قهرمان-پنجره-گورستان-ترنم-طراوت-بستر-بهاران-رقص-آبشار-عطر-سرد-سرود-هجران-قناری-پژمرده-سرشار-آرامش-شیرین-فروغ-دفتر هستی-شروع-عمر-جرعه-مزرعه-اسرار-قصر -دروغین-فرصت-اهریمن-رنگ-زمرد-دریایی-جزیره-قعردریا-ستاره-رنگین‌کمان-زرین-رها-شکرانه-خطر-شاپرک-سرانجام-رنج-ساربان-رهگذر-آفرینش-ماهیگیر-بیخبر-عبور –کبوترانه-عقربه-صبور-حریم-حصار-مرمر-تیره-یادگار-پرستو-خاطره-

الف)پرندگان آفتاب ،ازپشت درختان چنار ،برروی زمین می رقصیدند.

ب)غبار غرور ،قلب کودک را پر کرده بود.

پ)در اعماق جنگل ،قاصدکی ،غمگینانه به قرص خورشید می نگریست .

ت)غزل حافظ،خداحافظی من وزندگی را ،زیباترکرد.

واج آرایی باحروف “غ” و”ق“

ای دریغ-قضا وقدر-صاعقه-آغاز-قصه-غصه-غبار-فراق-نقش-قبول-قرص خورشید-فروغ-غروب-قسم-ساقی-افق-رفاقت-آغوش-باتلاق-شقاوت-رقص-موسیقی-قلب-غمناک-قاصدک-بغل-قله-قاف-عقاب-نقاشی-غرق-غرور-غفلت-قبله گاه-عاشق-غوطه ور-قطره-قایق-اقیانوس-قربانگاه-تقدیر-قربان-قلوه سنگ-سنجاقک-قاصدک-قفل-صندوق-نغمه-قناری-قفس-اعماق-حقیقت-ققنوس-قو-جغد-مرغ دریایی-بغض-قلم-حلقه-غم-غمدیده-قافله-ساغر-عشق-خرقه-شقایق-غمبار-قهر-قانون-غرش-غربت-قندیل-نقره فام-نقره گون-شوق-شقاوت-دقایق-وقت-هق هق عقربه-قاب-باغچه-غزلخوان-معشوق-غنچه-صداقت-عمق-غزل-قیام-دروغین-سقف-اقاقیا-قدم-قیامت-مقدر-قطعه-انتقام-غریب-لغزش-قهرمان-حقیقت جو-مقدس-قنوت-قافیه-قدر-اوقات-توفیق-قامت-قصر-ارغوانی-مشتاق-غافل-غمگینانه-پیغمبر-یقین-غیب‌آسا-تقلا-اقتدا-غلبه-سقوط-

واج آرایی باحرف “ل“

گلشن-لاله-طلوع-کلام-غزل-نیلوفری-قلب-لطیف-گلبرگ-لحظه-گلپونه-خیال-خلوت-نخلستان-کلید-کلبه-پلکان-التهاب-تولد-اطلسی-گلواژه-نیلگون-سنگلاخ-دلواپسی-لحظه-قفل-پل-تونل-افلاک-تلاوت-لطف الهی-یک بغل اطلسی-بلور-سلام-داغ دل-حوالی-ظلمانی-نی لبک –خالی-فاصله-دلشکسته-التماس-سیاهچال-غزال-شالیزار-تسلیم-جمال-ملاحت-کلک-خیال-نهال-لادن-لک لک-دلخور-طبل-باطل-طلیعه-تلخ-طلوع-مجال-بال-کال-پلک-پولک-فال-یال-گلگون-بلبل-کهنسال-هاله-دلنشین-آلاچیق-دلواپسی-چاله-بلدرچین-کولی-رمزالود-گلو-دلخسته-گلوگاه-کربلا-

گل-قبله گاه-باتلاق-گل آلود-ظالم-ظلمات-لبخند-ملکوت-ملائک-قندیل-ظلمت-کوله‌بار -دلبر-وصال-سالک-زوال-اشتعال-علاج-لغزش-قله-تلاطم-شعله-هولناک-قبول-مصلحت-ناله-کمال-غافل-جلبک-گلزار-گلستان-عالم-وصل-بطالت-صلح-جبرئیل-زلال-غزلخوان-غفلت-لغزش-خلعت-پاکدل-دخیل-سرمنزل-گلشن-خوشدل-فلک-دلگشا

واج آرایی باحرف “م“

مرز-رمز-زمرد-گندمزار-زمزمه-زخمی-مزرعه-زمانه-مزار-زمستان-زمین-زمان-رموز-مرموز-مجذوب-معجزه-مهیب-مبهم-هم سفر-مهتاب-مبهوت-مهمان-هجوم-شبنم-چشم-شمیم-مشام-سلام-سرانجام-نافرجام-انتقام-کلام-کام-مرام-بام-ناتمام-مدام-استشمام-پیام-پیغام-قیام-ظلام-نقره فام-رنگین کمان-آسمان-دامن کشان-ارمغان-نم نم -عالم-جهنم-غم-مرهم-میسر-غمبار-ماندگار-مرگبار-بیمار-معصومانه-غمگینانه-نغمه-مریم-مجال-جمال-کمال-ملال-محکوم-سرمنزل-محروم-حرم-حریم-ماسه-حماسه-صور-مخمور-معطر-مکرر-مادر-مه-سپیده دم-شرم-پشیمان-مرثیه-پژمرده-پیچ وخم-مژده-قامت-قیامت-کرامت-مصلحت-ملاحت-مشتاق-اعماق-تسلیم-سرزمین-تقدیم-توهم-ترنم-تبسم-میخانه-گمشده-چمن-چکامه-شمع-شمشیر-محشر-دشمن-آرامش-تمشک-سمند-فراموش-مست-سیما-موسم-مستجاب-کمند-امید-مواج-مقدس-معنا-مهربانی-قهرمان-اهریمن-میهمان-ملائک-مصیبت-ماجرا-ضامن-محفل-جامه-رمزآلود-جامه-ماهیگیر-موج-مسافر-آمین-زمزم-مظلوم-ظلم-ظالم-ظلمت-تلاطم-مهتاب-مدد-معما-عزم-غمدیده-هما-ملودی-ناموزون-محتاج-غمناک-کیمیا-مرگ-مانوس-ملکوت-دامن-مخملی-طعمه-حجم-مرمر-مثالهای ترکیبی:  تبسم غمبار مهتاب-نغمه ی غمگینانه ی ملائک-زمزمه ی زخمی- مسافر- کلام معطر ماندگار –سیمای مغموم- حجم زمان-مرز نا امیدی -معجزه ی مهربانی -ملودی امید .

واج آرایی با حروف (ز-ذ-ظ-ض)

زندان-زندگی-رهگذر-روزگار-زخم‌-زخمی-تازیانه-زنجیر-زمین-زمان-بغض-قضاوقدر-ضمیر-ضامن-لحظه-رموز-غزل-موزون-ناموزون-آغاز-سرگذشت-آواز-آوازه-پاییز-خداحافط-بازتاب-زیان-ظلمات-لغزش-زیستن-زمزمه-برزخ-هم آواز-غزلخوان-طنین‌انداز-آتش افروز-شوره زار-شالیزار-زیرباران-رمز-بذر-زرد-سبزینه-سبزقامت-نوازش-نازنین-گلزار-زانو-تیزپا-سرمنزل-زمستان-ذهن-سوزان-پیشواز-آزاده-خاطره‌انگیز-راز-مرموز-مرز-مزار-دروازه-رین-زیبا-راز آلود-بازیچه-نظر-گریز-نظاره-رستاخیز-زمزم-عطش‌خیز-زمرد-زیتون-عصازنان-عرض-منظره-کوزه-راهزن-جزیره-مجذوب-حیرت‌انگیز-آذین-

نماز-ستیزه-عاجزانه-زلف-شاهزاده-ریزش-تقاضا-اعتراض-زوال-سرزمین-بازار-زاری-انتظار-زلال-رضوان-معجزه-حضرت-مظلوم-اضطراب-بازی-لغزش-سزا -ناز-ظلم-ظالم

واج آرایی با حرف “چ”

چراغ-چهره-به ناچار-بیچاره -کوچه باغ-چین خورده-چتر –چمن –چشمه –دریاچه -چرخش –چشم –چاه –باغچه –چلچله-چکاوک –کوچه –پیچک –چنار –چاله-غنچه –پوچی –چکامه –بازیچه –سیاهچال –پاورچین –بلدرچین –چلیپا –

(واج آرایی باحروف ث–س–ص )

سیب-سرخ-سوز سرما –سریر- –پیوسته –ستودن –میسر –  سوزغم-فانوس –آسمان-سفیر –سراغ –سراب –سحر-سخن –استاد-قاموس مسافت –فاصله –سپید –سیاه –یاسمن –گیسو-خاکستری –سوار –دلخسته-سپیدار –کوهستان-مسافر –کهنسال –قصر –صحرا-افسوس –افسرده –افسون –مرثیه –دست به دعا –عکس –حسرت –سعادت –دلواپسی –ثانیه ها –تسلیم –صفحه هستی –تصویر –قرص خورشید –تندیس –مجسمه –ساحر-آستانه –هم‌سفر –صاعقه –نخلستان –سهم –ستاره –مستجاب –اسیر –مسیر –صدا –مقدس –سرود –سینه سرخ –بستر –سیاه چال –التماس –وصل- پرستو-سپیدبال-سوگوار –گلستان –وصال –ساده –اقیانوس –سرد –بوسه –رخسار-اکسیر-احساس –افسانه –ققنوس –طاووسی –سوگ –مقدس –سیر –سفر نامه –سرزمین –مصلحت –دلشکسته –ستیزه –رقص –ساقی –سکوت –اطلسی-سایه –سنگین –فصل –تابستان-موسم –زمستان –تفسیر –گسترده –زیستن –سجاده-تسبیح –یاس –سبز-دشتستان –مصیبت –سرنوشت –سوزان –استشمام –اسرار –سرمنزل –گورستان –سوال –سلام –پاسخ –سیما –سرگردان –سنگلاخ –عصر-سقوط –سطر برجسته –سنگ صبور –نسیم –سپیده دم –سمند –وصل –حصار –صدف –حماسه –جست وجو –سنجاقک –سبز قامت –ساغر –سرشار –موسیقی –سقوط –تبسم -صبورانه –سقف –قفس –ماسه –دست –آهسته –حادثه- سبزینه –صنوبر-دل سپردن –صداقت –فرصت –استراحت –قصد –تصمیم –سپاس -سعادت –سالک –مانوس –صلوات –سبکبال –کاروان سرا –سرگذشت –ساربان-سایبان –خسته –پینه بسته –سپری کرد –سخت –فرسوده –معصومانه –حدیث –سحر –سجده –سنگلاخ –رستاخیز –شکسته –عبث –خرسند –جسارت –خجسته

 واج آرایی با حرف “ک ”

یک عمر –کهکشان –بیکران- کاروان –کام –کلبه –کلید –شکوفایی-کوچه –دهکده-کبوترانه –باشکوه –کوچه باغ –مکرر – کاروان سرا –کلاغ –اکسیر-فلک –پلکان –کلام –کاه –کوه کوزه شکسته –کهن –کیهان -کاشانه –اشک-–کودکانه-شاپرک-شکوفه –کابوس –کهنسال –کیمیا –سکوت –کویر-بکر –کودکی –پیچک –شکرانه-عکس-تک ستاره -کمین –  کشتی-کرامت –کمند –کمان –شکیبایی –کدامین –کجاوه –کمک-چکاوک-غمناک-هولناک –کاخ- کلوخ –کوخ-ملکوت –ملائک-حکایت –تکاپو –شکایت -سالک-کربلا-دامن کشان –کعبه-پولک –کهکشان – برکت –پلک–افلاک -تمشک –تکرار –کال انکار –افکار –شکار –تک درخت –پیکر –کوله بار –حرکت – جلبک –کمال –نیک –

واج آرایی باحرف “گ”

سنگ-نگاره-گریه-گلو-گهواره-گورستان-آهنگ-مرگ-یادگار-ماندگار-گردش-گردون-گوهر-گمشده-روزگار-مرگبار-رنگ-زنگ-زندگی-نگارش-نگار-گردباد-جنگ-گسترده-نگین-نقره گون-گنج-ماهیگیر-گدا-درنگ-رهگذر-سوگ-گندمزار-قبله گاه-گل-گلبرگ-گلپونه-گل شیپوری-گریبان-جایگاه-رنگین کمان-برگ-وبار-دیدگان-گیسو-عطرآگین-گریز-نگاه-سنگلاخ-گنجایش-تنگنا-گناه-سوگوار-گلستان-گلشن-گلواژه-گلگون-گیج-غمگینانه-دلتنگ-سنگین-سرگردان-گور-گریان-حیرت انگیز-گهگاهی-گوش‌سپردن-گل آلوده-گنبد-نیلگون

واج آرایی باحرف “ج”

حجم-جهان-نجوا-گنجشک-اوج-جنگ-برج-جادو-جایگاه-جلبک-جامه-جوان-جاده-هجران-رنج-گنج-جرعه-جویبار-ماجرا-جوانه-پنجره-حنجره-موج-جغد-سرانجام-هجر-جنون-جنایت-عروج-نافرجام-هجوم-امواج-اجابت-حاجت-مستجاب-جمال-جبرئیل-مجال-جان-جزیره-وجود-جشن-معجزه-جست وجو-زنجره-اجاق-جالیز-ناجی-مجذوب-انجمن-جهنم-شرجی-جوینده-حقیقت جو-جهاد-جانانه-مجنون-جبران-سراج-زنجیر-خنجر-علاج-عاجزانه-محتاج-سجده-سنجاقک-جویا-مواج- جفا

واج آرایی باحرف “ی”

یاس-یاسمن-پیام-شقایق-رایحه-مریم-ریحان-زیتون-سایبان-آیینه-دنیا-آیه-یوسف-یک‌عمر-دقایق-تاروپود-یار-یاور-یاسین-ثانیه ها-هیاهو-حیرت-سایه-نمایان-اقیانوس-قیام-اقاقیا-سیاهچال-خودنمایی-پیکر-دریایی-دیار-خیال-کیمیا-قیامت-یاد-یادگار-زیان غیب-پیوند-رویا-پیدا-هدیه-پایکوبان-ییلاق-یقین-تازیانه-شیطان-یال-قایق-حیف-جوینده-

مثال:دقایقی درآیینه خیال ،ثانیه هایی در حیرت،کناردریا زیر سایبانی از زیتون،بارایحه یاس ویاسمن،شقایق وریحان،می نشینم ولذت می برم.

واج آرایی باحرف “خ”

رستاخیز-خاک-خزان-تلخ-پیچ وخم-نخلستان-خوش بختی -خاموش-سنگلاخ- خروش- خیانت –خون-خورشید-سخن-خیال-خرقه-خاک -آوازه خوانی -یخ بندان-خویش-خشت-خیمه-خجسته-خدا-دلخور-درخشان-خلعت-بدبخت-خیره-نخل-خرسند-خلسه-دخیل-خمار-خواب آلوده-خام-خواب-خط-خطر-خاطره-خاطر-مخمل سبز زمین-  خیس -خطوط-خط خطی-خلوت-خانه-خفقان-خفته-زخمی-خوب-خاطره انگیز-لبخند-فرخنده-چین خورده-خودنمایی- دلخسته-خیل-بی خبر-آخر -برزخ-خم-میخانه-خالی-جست وخیز-عطش خیز-خاکستر-خداحافظ-خواهش -خوشه-خوشدل-خار-خنجر-درخت

مثال:او خاطرات تلخ خزان زده ی زندگی ام را به خاطراتی خوش مبدل کرد .

موج خروشان خوش بختی ،مرا در بر گرفته بود .

لبخند تلخ درخت ،در خزان خود نمایی می کرد.

واج آرایی با حرف “ب”

بهاران-نردبان-باران-بیکران-بی نشان -پایکوبان-گریبان-سایبان-شتاب-آب-فریب-آفتاب-شهاب-زیبا-سراب-بکر-بنفشه-اردیبهشت-لبخند-آبشار-مرگبار-کوله بار-عبور-عقاب-باشکوه-بستر-مهتاب-برکت-بارش-شب-کوچه باغ –صبح-بلور-آبی-بازار-قربانی-بهشت-مصیبت-غربت-قاب-برگ یاس-اشتباه-مبهم-مجذوب-صحبت-بهانه-تب-جلبک-بام-بخت-صبور-کلبه-دلبر-مبهوت-بذر-بامدادان-باد-غروب-بال-برهوت-طلب-برزخ-باده-تسبیح-بازیچه-آشوب-بی پروا-پینه بسته-شکیبایی-غیب-غلبه-بطالت

مثال:اردیبهشت ماه بود .عقاب باشکوه برپهنه ی آبی بیکران آسمان ،بی پروا پر پرواز گشوده بود.در بستر پینه بسته ی رود،جلبک های سبز ،چه جذابیتی داشت  .کوچه باغ ها ،سرشار از بنفشه وبومادران بود وسایبان های سبز،استراحت گاه مسافران .آفتاب به شتاب از نردبان صبح بالا می رفت ولب بام می رسید.لبخند سرخ غروب ،زیر بارش باران چه زیبا بود .کلبه های گلی در آن طرف آبشار ،کوله باری از خاطره بود وتیرباران شهاب در شب به کدام نشانه بود ؟!

این متن ۴۳ حرف “ب”داشت

واج آرایی باحروف (ت-ط)

خطا-تردید-خجسته-پیوسته-خط-تاروپود-حیات-حکایت-غربت-شتاب-اردیبهشت-تابلو-لطیف-دفترهستی-گلستان-عطرآگین-تصویر-بهشت-تندیس-کوهستان-تولد-تمشک-طلوع-طعم-تلخ-غربت-خوش بختی –دشت-تشنه-معطر-عطش-برکت-بستر- خاکستر-کبوترانه-تار-شکسته-بایلاق-نخلستان-ستاره-طلب-عاطفه-لطف-استاد-ترانه-توفان-انتظتار-سرنوشت-فرشته-شیطان-سعادت-مصلحت-طبیب-وطن-طعمه-سقوط-فرصت-بدبخت-آشتی-آتش-خلوت-خاکستری-دست-تقدیر-درخت-خفته-ارتفاع-مصیبت-صداقت-بشارت-جسارت-انتقام-غفلت-توبه-مستجاب-اعتراض-استراحت-زمستان-تابستان-غوطه ور-ظلمت-حسرت-دعوت-تلاوت-برهوت-بازتاب-سکوت-تصمیم-طلایی-ستیزه-سرگذشت-طلیعه-طبیعت-گلستان-خطر-آتش‌فشان-طواف-سطح-طلسم-توهم-قامت-تازیانه-آستانه-اجابت-خلعت-گورستان-اشتباه-ناتمام-فرصت-واسطه-حیرت انگیز-طرح-طاووس-مبهوت-امتداد-خسته-پرتوان-التهاب-شط-طنین انداز-حیرت-ملامت-محتاج-غنیمت-قیامت-وفات-رحلت-کرامت-طبل-باطل-تسلیم-ظلمات-رستاخیز-تپش-آهسته-ستون-تنگنا-تکاپو-تکرار-تقدیم-مشتاق-حقیقت-تسبیح-تنگدل-آشفته-پینه بسته-تفسیر-تجربه-اوقات-تلاطم-نفرت-بخت-خاطر-منتطر-بطالت-گسترده-عطش خیز-دلخسته-طعنه-تیزپا-تقاضا-دشتستان-

واج آرایی باحرف ( ف)

سرخ‌فام-دفترهستی-آفرینش-افلاک-جفا-افق-توفان-فرسوده-فروغ-فراموش-مسافر-فانوس-افسانه-فصل-صدف-افسوس-زلف-افسرده-خداحافظ-شفق-شفاعت-فدا-فلک-لطیف-فاصله-فرار-فراز وفرود-قافیه-فولاد-فیروزه ای-نیلوفری-سفر-سفید-فریاد-قاف-افسون-فال-قافله-برف-فاتحه-فریادرس-ارتفاع-عاطفه-آفتاب-شکوفایی-فریب-فهم-وفات-قفس-حیف-فرخنده-فکر-فرشته-افکار-فوری-قفل-لطیف-فانی-فرصت-کف-محفل

نمونه متن واج آرایی با حرف  ف

فرازوفرود زندگی را طی کرده بود.برف سفیدپیری برزلف او حکایت از افکار سفر آخرت داشت افسون فرشته ی مرگ فرصت فریب رابراوبسته بود.فریاد خداحافظی از زندگی زمینی هستی را فرا گرفت.قفس فولادین دنیارا شکست وبرافلاک نیلوفرین درمحفل فرشتگان جای گرفت وحالابه ارتفاع آفتاب باید پاسخگو می بود.دوستان براو فاتحه ای خوانده واشکی نثار کردند.

متن بالا ۲۲حرف  ف  داشت.

واج آرایی باحرف ( د)

دیو-دفتردل-دهکده-دقایق-باده-دیدگان-دعا-دروازه-یاد-تردید-مزد-دریایی-اندیشه-شوریده-دشمن-دلنشین-دشت-شیدا-دندان شکن-دلگشا-خوشدل-شاید-خورشید-شاد-زندگی-به‌تدریج-درد-درمان-دف-فرخنده-استاد-زمرد-ملودی-وداع-دعوت-سپید-مدد-پند-مزده-مداوا-مدارا-فریادرس-تولد-تقدیم-پیوند-پلاسیده-پیاده-ای دریغ-تقدیر-قاصدک-قضاوقدر-دست-دروغین-سرد-سرود-گدا-یادگار-لادن-گردباد-کلید-داغ دل-دلشکسته-مدام-دخیل-مادر-زندان-یخبندان-کمند-دیرین-پاکدل-کودکی-درخت-دلخسته-بدبخت-دلخور-جادو-دریا-دفترهستی-ردپا-دوباره-دیار-دور-امید-نوید-دیوانه-وعده-وادی-باد-ساده-تندیس-کلید-دامن-ماندگار-دلبر-قندیل-سرگردان-دیدار-دیوار-آدینه-رمزآلود-شهد-تاروپود-دروازه-درخشان-جاده های دوردست-چین خورده-فرسوده-درحرکت-خودنمایی-لبخند-دود-ردپا-پزمرده-درنگ-دلواپسی-دشتستان-دامن کشان-گندمزار-اردیبهشت-دیارمقدس-حدیث-تقدیر-سپیدار-بامدادان-امتداد-کودکانه-

واج آرایی باحرف ( ن)

تابستان-زمستان-شیون-زیرباران-گورستان-شیطان-صنوبر-افسانه-نوید-سرنوشت-قربان-پریشان-ویران-جهان-صدچندان-مزدگانی-وردزبان-بی سروسامان-طولانی-آذین-جان آفرین-واپسین-دروغین-ارغوانی-سایبان-ساربان-سمند-خرسند-سوزان-ستون-فانوس-سبزینه-سینه سرخ-نفرین-نفرت-نامتناهی-نقش-سخن-نیک-ناله-گناه-نور-زیتون-نار-نقاشی-فرخنده-نهان-ریشخند-دلنشین-موزون-نغمه-غزلخوان-قناری-غمگینانه-سنگ-قنوت-نسیم-سنجاقک-اقیانوس-ریحان-مانوس-سرانجام-نظر-وطن-سفینه-ناب-محزون-نوید-انحنا-افسونگر-کودکانه-دیوانه-ذهن-میهمان-سنگلاخ-آمین-دانه-گریبان-زمانه-دیدگان-یگانه-بهانه-جنگ-شبنم-تشنه-شیرین-نگین-زرین-چین‌خورده-کوهستان-لبخند-خودنما-فانوس-کهکشان-ناتمام-گردون-سنگلاخ-طعنه-ثانیه-اهریمن-نخل-آستانه-دشتستان-درنگ-بیکران-نظاره-رنج-پایکوبان-دامن کشان-ارمغان-آشنا-آهنگ-گندمزار-شیون-بی نشان-انجمن-کهن-میهمان-پرتوان-سرزمین-ناجی-نیلگون–جنون-کمند-کبوترانه-خاطره انگیز-چنار-بلدرچین-عاجزانه-غنچه-جهان-جوانه-نجوا-افسون-نمایان-ترانه-راهزن-آهنین-توفان-درخشان-خون-کاروانسرا-عصازنان-پینه بسته-اینک-رنج-معنا-نردبان-پلکان-تندیس-بهاران-ماندگار-نگاه-پاورچین-گلستان- تنور- نگارش-آفرینش-پیشانی-دامن-قندیل-عطراگین-خانه-نازنین-قهرمان-کاشانه-معصومانه-نافرجام-سرگردان-آدینه-کهنسال-سنگین-نوازش-نشانی-آتشفشان-دشمن-روشن-پریشان-روشنا-جشن-گنجشک-نفس-غنیمت-یقین-نیلوفر-نم نم-آبان-رنگ-زندان-زنجیر-خنجر-جهنم-آسمان-منتظر-زیان-مجنون-اندیشه-پناه-میخانه-نوش ونیش-گنج- ناز-گلشن- یخبندان چمن-شکرانه-پند-غمناک-غنچه-طنین-ترنم-تازیانه-پیوند-پونه-پنجره-انتقام-نقره فام-انتظار-هولناک-منظره-سرمنزل-ضامن-زمین-زمان-نماز-تنگدل-پونه-گلگون-لادن-رنگین کمان-نهال-نی-نخلستان-تیروکمان-نورانی-روزن-ناچار-نعره-نیلوفری-آیینه-

همچنین شما عزیزان می توانید فیلم آموزشی زیر را تهیه نمایید و به صورت جامع با این مبحث آشنا شوید.

اگر فیلم بالا را به صورت آنلاین نمی توانید نگاه کنید نرم افزار adobe flash را از اینجا دانلود و بر روی کامپیوترتان نصب نمایید تا از این به بعد فیلم ها را به صورت آنلاین تماشا کنید

و یا اگر می خواهید این فیلم آموزشی را دانلود کنید و همیشه آن را بر روی کامپیوترتان داشته باشید اینجا کلیک نمایید.

 

برای تسلط بیشتر روی مبحث واج آرایی در آرایه‌های ادبی به شما عزیزان فیلم های آموزشی زیر را توصیه می کنیم: