تغذیه با توجه به نوع فعالیت و میزان آن، وزن بدن، درجه ی حرارت، سن، وضع روحی و روانی افراد مختلف، خصوصاً در مورد افراد اهل مطالعه مانند داوطلبان کنکور، با افراد دیگر متفاوت است. در این نوشتار سعی میکنیم به نکات عمدهای در باب تغذیه تحصیلی بپردازیم:
1- همیشه از سلامت غذای مصرفی اطمینان حاصل کنید. تا جایی که میتوانید از غذاهای تازه و مناسب مانند میوهها، ماهی و گوشت سفید آن هم به مقدار لازم استفاده کنید.
2- نه گرسنه باشید و نه خیلی سیر، پیش از آغاز مطالعه یک لیوان آب میوه بنویشید و یک بیسکویت شیرین بخورید. از خوردن آب و هر نوع نوشیدنی دیگر در هنگام غذا خوردن و یا حتی بلافاصله بعد از آن خودداری کنید.
3- تا میتوانید قبل و بعد از مطالعه از غذاهای حاوی فسفر و کلسیم استفاده کنید. فسفر و کلسیم در غذاهایی مثل شیر، تخم مرغ، جوانه گندم، بادام، گردو، فندق و کنجد به حد وفور یافت میشود.
4- از خوردن غذاهای فستفود، با عجله غذا خوردن و هر نوع غذا خوردن در حین مطالعه بپرهیزید. استرس نداشته باشید و از آهسته خوردن همراه با خانواده و دوستان خود لذت ببرید.
5- استفاده از قندهای طبیعی همچون: عسل، خرما، انجیر، کشمش و امثال آن باعث دفع هیپوگلیسمی یا مانع کاهش تمرکز انسان در اثر کم شدن سطح گلوکز یا قند اصلی خون میشود.
6- میزان مصرف قندهای غیرطبیعی (مانند قند و شکر)، گوشت قرمز(مانند گوشت گاو) و نمک را در تغذیه خود محدود کنید.
7- از غذاهای سنگین استفاده نکنید، زیرا این غذاها خون زیادی را به طرف دستگاه گوارش میکشانند، در نتیجه خون کافی به مغز نمیرسد. به همین دلیل اکسیژنگیری سلولهای مغزی کاهش مییابد و در نهایت توان ذهنی، قدرت تفکر و در نتیجه قدرت تمرکزتان کاهش مییابد و شما را به حالت ضعف و سستی میکشاند.
8- اگر بیش از اندازه دچار اضطراب و استرس هستید، به رژیم غذاییتان ویتامینها، به خصوص ب کمپلکس را بیفزایید.
9- وقتی برای مدتی طولانی چیزی نخورید، سطح قند خون شما پایین میآید و احساس خستگی میکنید. متخصصان تغذیه پیشنهاد میکنند که برای بهبود سطح انرژی بهتر است سه وعده غذایی اصلی و دو میان وعده در طول روز داشته باشید و هر کدام از این میان وعدهها باید شامل پروتئینهای کافی و کربوهیدارتهای کمپلکس باشد.
10- صبحانه مهمترین وعده غذایی است، آغاز روز، آغاز فعالیت و ضرورت انرژی گرفتن است. صبحانه خود را از مواد غذایی مختلف و ترکیبی برهانید و بیشتر از میوهها تازه مثل انگور، سیب، خربزه و… که در درستگاه گوارش سریعتر هضم میشوند، استفاده کنید. اگر وعده صبحانهتان بیش از اندازه مفصل باشد معده شما باید تا حدود 11 صبح فعالیت کند و انرژی مصرف کند تا این مواد را هضم کند. این فعالیت بیش از حد معده باعث کسلی و خستگی شما شده و بازده کار، به خصوص کارهای فکری را کاهش میدهد. سعی کنید صبحانه خود را به میوه و آب میوه محدود کنید. اگر قرار است صبحانه کاملی بخورید تا سیر شوید هر چه قدر میخواهید میوه و آب میوه مصرف کنید.
11- در ساعتهای مشخص غذا بخورید و از بینظمی در تغذیه بپرهیزید. توصیه میکنیم که حدود ساعت 8 شب شام و 7 صبح صبحانه را میل کنید. چرا که در غیر این صورت ساعات تنظیم طبیعی بدن به هم میخورد. همچنین صبحانه ساعت 10 نه تنها انرژی ساعت 7 صبح را ندارد بلکه باعث چاقی نیز میشود.
12- از خوردن غذاهای مرکب از پروتئین (مانند گوشت) و کربوهیدارتها مانند سیبزمینی سرخ کرده بپرهیزید، زیرا هضم این مواد در دستگاه گوارش بسیار مشکل است.
13- سالاد را میتوانید با هر نوع غذایی (چرب یا پروتئیندار یا کربوهیدارتها) مصرف کنید. اگر مجبورید که مواد پروتئین را همراه با چربیها مصرف کنید به مقدار فراوان سالاد بخورید تا عمل هضم به راحتی صورت گیرد.
14- هرگز میوه را همراه مواد غذایی دیگر مصرف نکنید.
15- مصرف مواد چربی و کربوهیدارتها با هم اشکالی ندارد.
16- کربوهیدارتها شامل سیبزمینی، انواع غلات، انواع باقلا به جز سویا، عدس، لپه، کدو حلوایی، بادام زمینی، شاه بلوط، نخود خشک، هویج، چغندر، ذرت، گل کلم، کنگر فرنگی و نخود.
17- پروتئین ها شامل : پنیر، تخم مرغ، گوشت قرمز و سفید، زیتون، سویا، ماست، آجیل خام، نارگیل، شیر، انواع غلات، انواع باقالای خشک و نخود خشک.
18- چربیها شامل: کره، خامه، کنجد، روغن ماهی، روغن های خوراکی، ذرت، روغن سویا، گوشت های چربی دار، شیر، آجیل، روغن بادام زمینی، آفتاب گردان، انبه، پیه، روغن ذرت.