محمد جواد دهقانی سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) در گفتگو با خبرنگار دانشگاهی باشگاه خبرنگاران گفت: با یک نگاه راهبردی، مرجعیت علم و فناوری بهترین هدف برای تبدیل علم به ثروت و قدرت است. کسب مرجعیت علم و فناوری در جهان اولین بند از سیاست‌های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری است. هر چند نهضت جنبش علمی در طی چند سال گذشته در کشور شکل گرفته است، اما مسیر دشواری تا دستیابی به مرجعیت علم و فناوری جهان وجود دارد.
وی افزود: دستیابی به مرجعیت علم و فناوری جهان بدون ژرف نگری و برنامه ریزی ناممکن خواهد بود. دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی کشور بایستی در حوزه دیپلماسی علم و فناوری و اثرگذاری اقتصادی گام های اساسی بردارند.
دهقانی تصریح کرد: دانشگاه های کشور در چندین سال گذشته نشان دادند که از توان علمی بسیار بالایی برخوردار هستند، اما نقش تمامی این دانشگاه ها در پیشبرد علم کشور یکسان نیست و البته آنها از ظرفیت ها و بودجه های یکسانی نیز برخوردار نیستند.
وی با اشاره به شاخص‌های علمی اظهار داشت: میزان استنادها به انتشارات علمی یک کشور از جمله شاخص های مهمی است که بیانگر میزان تکیه نظام جهانی علم بر علم آن کشور است. دنیای علم امروز استنادها را به عنوان یکی از شاخص های اصلی مرجعیت پذیرفته است. نخبگان علمی دنیا پراستنادترین آن ها هستند و همین نخبگان نقش بسزائی در مرجعیت علمی و فناوری دانشگاه ها دارند.
دهقانی در ادامه گفت: در بیست و پنج سال گذشته بیش از 360 میلیون استناد در دنیای علم صورت گرفته است که 80 درصد این استنادها تنها به 7درصد از کشورهای دنیا صورت گرفته است. بنابراین، کسب مرجعیت علمی دشوار بوده و نیازمند برنامه ریزی و یک جهاد علمی است. صد دانشگاه برتر دنیا در پنج سال گذشته 34درصد از کل استنادهای دنیا را دریافت کرده اند. آنها همچنین 21 درصد از علم دنیا را تولید می کنند، اما به هر ترتیب آنها بیش از تولید علم شان استناد دریافت می نمایند.
وی تصریح کرد: پایگاه طلایه داران علم تامسون رویترز (آی.اس.آی) فهرستی از موثرترین دانشگاه های دنیا را معرفی می کند. دانشگاه ها براساس تعداد استنادهایی که در طی ده سال گذشته دریافت کرده اند انتخاب شده اند. این فهرست هر دو ماه یکبار روزآمد شده به نحوی که دانشگاه ها مرتبا مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت عدم کسب حد نصاب امتیاز، حذف می گردند. برای انتخاب موثرترین دانشگاه‌ها، کلیه دانشگاه ها و موسسات تحقیقاتی دنیا بر حسب میزان اثرگذاری آن ها مشخص و مرتب سازی می شوند. در گام بعدی یک درصد برتر آنها که دارای بیشترین میزان اثرگذاری بوده اند انتخاب و معرفی می شوند.
سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) ادامه داد: مایه مباهات است که 30 دانشگاه از کشورجمهوری اسلامی ایران در میان یک درصد دانشگاه های برتر که دارای بیشترین میزان اثر گذاری بود ه اند مشاهده می شود.
دهقانی اظهار داشت: در بین دانشگاه‌های جامع، نام 12 دانشگاه از جمله دانشگاه های تهران، تربیت مدرس، شیراز، تبریز، فردوسی مشهد، رازی، بوعلی سینا، کاشان، یاسوج، شهید باهنر کرمان، ارومیه و سمنان به ترتیب اثرگذاری در این فهرست حاضر شده اند. همچنین دانشگاه آزاد اسلامی نیز در لیست یک درصد دانشگاه های برتر دنیا قرار گرفته و در این فهرست حضور دارد.
وی به رتبه دانشگاه‌ها اشاره کرد و اظهار داشت: از این میان کلیه دانشگاه های علوم پزشکی، یک سوم دانشگاه های برتر کشور در این حوزه را تشکیل می دهند. در این گروه به ترتیب دانشگاه های علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی تبریز، موسسه پاستور ایران، علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی کرمان و بقیة‌الله(عج) در رده دانشگاه های یک درصد برتر دنیا حضور دارند.
دهقانی تصریح کرد: همچنین، 7 دانشگاه صنعتی کشور در زمره یک درصد دانشگاه های برتر دنیا قرار گرفته که دانشگاه های صنعتی شریف، صنعتی اصفهان، صنعتی امیرکبیر، علم صنعت ایران، خواجه نصیر طوسی، صنعتی بابل و صنعتی شیراز به ترتیب میزان اثرگذاری فهرست دانشگاه های یک درصد برتر جهان آورده شده اند.
وی خاطرنشان کرد: پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) حضور این دانشگاه ها در میان دانشگاه های برتر که دارای بیشترین میزان اثر گذاری بوده اند را به تمامی دانشگاهیان تبریک و اظهار امیدواری می کند که با پیگیری برنامه راهبردی خود در راستای مرجعیت علم و فناوری در جهان و در تحقق سیاست های کلان علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری گام بردارند.
منبع:باشگاه خبرنگاران
