فروشگاه اینترنتی پرواز 09128501125 / 02122691010

مهندس عرفان سیگارودی؛ مشاور مجموعه آموزشی پرواز:  مطالعه، زمانی فعال و پویا است که در زمان مطالعه مراحل مشخصیی مد نظر قرار گرفته باشد. این مراحل باید کاملا هدفمند و از پیش طراحی شده باشد تا شما را در رسیدن به بهترین نتیجه ممکن یاری برساند. در این مقاله می خواهیم با مراحل مطالعاتی سیستم PQ6R آشنا شویم.

مراحل مطالعاتی PQ6R :
1- Preview (آشنایی مقدماتی- مطالعه‌ی اجمالی)
– فهرست کتاب
– پیشگفتار- مقدمه کتاب
– نگاهی سریع به تیترها و عناوین اصلی هر فصل
– نگاهی سریع به عناوین فرعی هر فصل
– نگاهی سریع به رسانه‌های بصری (عکس، جدول، نقشه، تصویر، منحنی، نمودار ، آمار و ارقام و …)
– توجه بیشتر به قسمت‌های مجزا شده (رنگی و یا حروف ایتالیک و …)
– خلاصه‌ی فصل
– سؤالات آخر فصل
– خواندن سریع و اجمالی اوایل و اواخر پاراگراف
با چشمانی نافذ مانند یک کاراگاه ماهر و ورزیده و جدی در این مرحله باید عکس بگیرید.
(عملیات کارآگاهی سریع )
دقت داشته باشید که مرحله‌ مطالعه‌ اجمالی از اصلی‌ترین مراحل مطالعه به‌شمار می‌رود.

2- Question (طرح سؤال )
طرح سؤال : با استفاده از کلیدها و مباحثی که در قسمت قبل دریافت گردید حال تعدادی سؤال در راستای هدف و یادگیری مطالب طبق خواسته‌های خود طرح کنید سؤالات باعث آماده‌سازی ذهن شما برای یادگیری دقیق‌تر و سریع‌تر می‌شود.(ترجیحاً نوشتن این سؤالات توصیه می‌شود)

3- Read (خواندن- مطالعه تکمیلی- خواندن سریع و با انعطاف برای تأمین هدف)
در این مرحله، بر مبنای هدف و برای دریافت پاسخ سؤالات، خیلی دقیق و سریع و با انعطاف مطالعه کنید و سپس یادآوری نمایید(در درخت حافظه)
برای کسب ایده‌ها و مفهومات و نکات بخوانید. سؤالات را قبل از خواندن مرور کنید و ذهن خود را کاملاً برای جذب مطالب آماده نمایید. مطالعه باید به گونه‌ای باشد که احساس شود، مطالب خیلی راحت بصورت مغناطیسی خذب ذهن می‌شود. در هر قسمتی اگر با اختلال خاص مواجه شدید مطمئن باشید که اشکال در هدف‌گذاری و طرح سؤال است.
در این مرحله ارتباط دهنده‌های ایده‌ها و شناخت آنها بسیار مهم است، به عنوان مثال به موارد زیر توجه کنید :

1- کلمات ربط که نشان دهنده اطلاعات بیشتر هستند.
2- کلمات ربط که روابط زمانی را نشان می‌دهند :
اول – قبل از – بعدی – تا – بعد – اغلب – وقتی که – در حین – در ضمن – در حالی که – درست مانند – مساوی –مانند – مثل – شبیه – به‌طور مساوی – به همین ترتیب – شبیه به – در مقایسه با – دقیقاً مانند
3- کلمات ربط که تفاوت با تمایز را نشان می‌دهند :
در مقابل – اگر چه – حتی اگر – به هر حال – لکن – اما به جای – متفاوت از – علیرغم
4- کلمات ربط که نمونه یا مثال را نشان می‌دهند :
برای مثال – شامل – برای نمونه – نظیر – از جمله – به عنوان مثال
5- کلمات ربط که دلیل یا مسبب و سبب را نشان می‌دهند :
برای اینکه – نتیجه – زیرا – در نتیجه – از آنجا که – بنابراین – به دلیل اینکه – بدین ترتیب – از این رو
در این مرحله تا جایی که در راستای هدف‌های شماست بخوانید، به‌خاطر داشته باشید انظباط ذهنی خیلی مهم است به این معنی که به دنبال آن چیزی برویم که می‌خواهیم .
د- مرور – رفع اشکال – پس از اشکال یابی
در این مرحله، منظور این است که یک‌بار دیگر با مرور یادداشت‌ها و نظارت بر اهداف اولیه مقایسه کنید ببینید آیا هدف تأمین شده است، یا نه؟ اگر نه چرا؟ کدام قسمت از متن را نفهمیدید که باعث افت در درک شد. این قسمت را شخصاً پیدا کنید و برای فهم بیشتر آن اقدام کنید. در واقع مرحله مرور مرحله‌ای است که به عنوان تکمیل کننده درک مطرح می‌شود و تعداد آن، بستگی به هدف و تأمین آن دارد. تا جایی که احساس کنید دیگر نیازی ندارید. البته به‌خاطر داشته باشید زمان مربوط به این مرحله ثانیه‌ای است نه دقیقه‌ای.
پس از هر قسمت، یادداشت‌های مربوط به آن قسمت را نیز تکمیل کنید. (تکمیل درخت حافظه، ارتباط سازی، سازماندهی مقدماتی درخت حافظه)

4- Record (ثبت کردن درخت حافظه)
تخلیه ذهنی اطلاعات از مطالبی که در رابطه با موضوع بحث کتاب، خودتان از اطلاع و معلومات قبلی به یاد دارید.
به مدت چند دقیقه یک درخت حافظه بکشید و هر چه را در ذهن دارید تخلیه کنید. (در رابطه با موضوع مورد بحث)

5- Reflect (تجزیه و تحلیل-تعمق-فیدبک‌های اطلاعاتی)

6- Review (مرور و رفع اشکال)

7- Recite (تعریف کردن)
تعریف : در این مرحله پس از اینکه اطمینان نسبی حاصل کردید که دیگر نیازی به مرور ندارید یک‌بار دیگر بدون مراجعه به متن (فقط با اشاره‌ای کوتاه و سریع)
موضوعات مورد مطالعه را به زبان ساده و با صدایی بلند برای (……….)، (منظور شخص و یا چیزی است واقعی و یا خیالی) تعریف کنید.
اگر احیاناً باز هم در این مرحله احساس کردید که ممکن است درک شما دارای اشکالاتی باشد می‌توانید قسمت مورد نظر را مشخص کنید و برای رفع آن اشکال فوراً اقدام کنید.
8- Revise (بازبینی کردن)

parvaz

بررسی یک سیستم مطالعه – .A.S.P.I.R.E

الف) نزدیک شدن/خواستن/سازماندهی
– به مطالعاتتان با یک حالت مثبت نزدیک شوید.
– به گونه‌ای برنامه‌تان را سازماندهی کنید تا سردرگمی را در آن حذف نمائید.

ب) انتخاب/بررسی اجمالی/مطالعه
– یک قسمت معقول( از نظر حجم) را انتخاب کنید.
– عنوان‌ها، ‌شکل‌ها و سؤالات پیشین و پسین را بررسی کنید.
– مطالعه کنید در حالی که قسمت‌های مبهم را علامت‌گذاری می‌کنید.

ج) کنار گذاشتن/چسباندن
– کتاب‌ها و یادداشت‌ها را کنار بگذارید
– آنچه را که مطالعه کرده‌اید(چه تنها یا با دوستان یا گروه) به هم بچسبانید و آنچه را که فهمیده‌اید خلاصه کنید.

د) بازرسی/تحقیق/پرس و جو
– بازرسی کنید که چه چیزی را یاد نگرفته‌اید.
– در چند منبع اطلاعاتی که می‌توانید رجوع کنید، تحقیق کنید، مانند : کتاب‌ها، وب سایت‌ها، متخصصان و …
– پرس و جو از استادان پشتیبان (پشتیبان دانشگاهی، کتابدارها، آموزگارها، استادان، متخصصان) برای کمک.

ه) تجدید نظر/تفکر/یاددادن
– تجدید نظر در محتوا
– اگر می‌توانستم با نویسنده ارتباط برقرار کنم چه سؤالاتی می‌پرسیدم و چه انتقاداتی می‌کردم؟
– تفکر بر روی مطلب
چگونه می‌توانم این مطلب را در آنچهئ به آن علاقه داردم وارد کنم؟
– یاد گرفتن با یاد دادن
چگونه می‌توانم این مطلب را برای دیگر دانش‌آموزان جالب توجه و قابل فهم کنم؟

و) ارزیابی/امتحان/کاوش
– نمره‌هایتان را در تست‌ها و تکالیف ارزیابی کنید
به دنبال یک الگوی منطقی باشید.
– پروسه عملی خود را امتحان کنید
تا آن‌را اصلاح کنید
– به دنبال گزینه‌های دیگر باشیدآموزشی
(با یک معلم، استاد راهنما و منابع کمک (مانند لوح فشرده))