راهکارهای پیشگیری از تنبلی درسی

    یکی از عواملی که در این موضوع دخیل است، تنبلی است. عوامل مختلفی در به وجود آمدن تنبلی و کمتر تلاش کردن کنکوری‌های عزیز مؤثر است. یکی از این عوامل، آن است که بیشتر کنکوری‌ها، تا الان بسختی درس خوانده‌اند و این موضوع باعث خستگی آنها شده و دیگر نمی‌توانند به خوبی گذشته درس بخوانند و همین عامل، باعث تنبلی آنها شده است.

     آمدن فصل بهار هم از دلایل ایجاد یا رشد تنبلی در میان برخی از افراد از جمله داوطلبان عزیز است. یکی از مشکلاتی که افراد زیادی با تغییر فصل با آن درگیر می‌شوند، خواب آلودگی و خستگی است. این احساس بی‌حوصلگی، خستگی و نیاز به خواب، در افراد مختلف متفاوت است. این احساس به تغییرات فصلی و بیولوژیکی بدن باز می‌گردد و بسته به عادت، در برخی از افراد، زودتر و در برخی، دیرتر به حالت اولیه باز می‌گردد. با این همه، رخوت و تنبلی دوره بهار برای شما کنکوری‌های عزیز هم ممکن است پیش بیاید و باید حتماً به آن توجه کرده و تا حد ممکن از پیش آمدن این حس جلوگیری نمایید.

خوب عملی نشدن برنامه از جمله عواملی است که بر تنبلی عزیزان کنکوری تاثیر می‌گذارد. بیشتر داوطلبان کنکوری، برای موفقیت بیشتر و بازدهی بهتر، یک برنامه درسی تنظیم می‌کنند، اما در بعضی از اوقات این برنامه به دلایل مختلف، عملی نمی‌شود. عملی نشدن برنامه، ممکن است که بر روحیه داوطلب تاثیر گذاشته و او را از مطالعه بعدی نیز بازدارد؛ از طرف دیگر، داوطلب کم کم عادت می‌کند تا درس کمتری خوانده و تنبلی اختیار کند.

شاید تعجب کرده باشید؛ زیرا ما بیشتر اوقات می‌شنویم که استرس داشتن باعث می‌شود تا داوطلبان در مطالعه خود بهتر عمل کنند؛ اما گاهی نیز پیش می‌آید که وجود استرس، مانع درس خواندن و فعالیت دوستان کنکوری می‌شود. علت این موضوع هم، آن است که فرد تصور می‌کند یادگیری خوبی نداشته یا تلاشش نتیجه نخواهد داد؛ پس به این نتیجه می‌رسد که مطالعه تاثیری ندارد و به این ترتیب، تنبلی اختیار می‌کند و دست از مطالعه می‌کشد.

ممکن است که این مشکل برای شما عزیزان هم پیش بیاید که گاهی، حتی تا چند روز، دچار تنبلی شده و درس نخوانید و دست از تلاش بکشید. با توجه به اینکه، زمان برگزاری آزمون سراسری نزدیک است و تنبلی در روزهای آینده ممکن است که به مطالعه و تلاش شما عزیزان، بسیار ضرر بزند، در این مقاله درباره راه‌های غلبه بر این حس صحبت خواهیم کرد. برای اینکه از تنبلی جلوگیری کنید، بهتر است که به موارد زیر توجه فرمایید:

بزرگترین نیروی انگیزه­بخش در جهان، داشتن شور و هیجان و رضایت از کاری است که انجام می‌دهید. اگر احساس کنید که پاداش تلاش خود را می‌گیرید، انگیزه‌ای برای کار بیشتر به دست می‌آورید؛ اما اگر کاری که می‌کنید هرگز به قدر کافی خوب نباشد، تلاش شما، فعالیتی کسل‌کننده و بی‌نشاط می‌شود. اشخاص موفق، اغلب به دلیل کاری که می‌کنند به خود امتیاز می‌دهند و احساس هیجان دارند.

یکی از علل طفره‌روی شما از انجام یک کار، این است که درباره آن کار به طرزی غیرمنطقی و غیرواقع‌بینانه فکر می‌کنید. ممکن است که آن کار را برای خود، بیش از حد سخت، طولانی، غیر ممکن یا دشوار تصور کرده باشید. وقتی در اول مطالعه یک درس یا مبحث، مرور و تست زنی، آن درس یا آن برنامه مطالعاتی را برای خود دشوار تلقی کنید، حتماً انجام آن کار برایتان سخت خواهد شد و شما از انجام کار طفره رفته و تنبلی در پیش می‌گیرید؛ پس برای اینکه دچار تنبلی نشوید، درباره کاری که می‌خواهید انجام دهید، مثبت فکر کنید و مثبت‌گرا باشید تا انجام کارها برایتان راحت و ممکن شود.

داشتن برنامه در هر موردی، یکی از بهترین امور برای رسیدن به هدف است. برنامه ریزی به کار شما جهت و نظم می دهد. بعد از برنامه‌ریزی، خود را ملزم به انجام آن برنامه کنید و این التزام را همیشه رعایت نمایید. اگر بنا به دلایل مختلفی نتوانستید به برنامه درسی خود عمل کنید، در وقت مناسب، این کاستی را جبران نمایید. ضمناً برنامه خارج از توان خود نریزید، و اگر به این نتیجه رسیدید که برنامه شما خارج از توان و انرژی شماست، آن را تغییر دهید؛ اما هیچ گاه به خاطر عملی نشدن یک برنامه، دست از کار نکشید و تنبلی نکنید.

در به عهده گرفتن کاری که از انجام آن پرهیز دارید، شجاع باشید. یک عمل شجاعانه می‌تواند همه ترس‌های شما را از میان ببرد. به زمان برگزاری آزمون سراسری و اینکه چقدر خوانده و چه حجم دیگری دروس مطالعه نکرده دارید، فکر نکنید؛ فقط به این فکر کنید که موفق می‌شوید و بدون استرس و توقف درس بخوانید. دیگر به خود نگویید که عملکردتان باید خوب باشد. به خاطر داشته باشید که نفس عمل کردن، بسیار مهم‌تر از هر چیز دیگری است. کلمات «ای کاش»، «آرزو» و «شاید» را از فرهنگ لغات خود حذف کنید. این کلمات ابزار به تعویق‌اندازی کارها هستند. هر وقت این کلمات، وارد ذهن شما می‌شوند، جملات تازه‌ای را جانشین آنها کنید؛ مثلاً جمله «امیدوارم کارها رو به راه شوند» را به جمله «آن کار را عملی خواهم کرد» تبدیل کنید و این یکی را به زبان آورید.

همه ما، فقط و فقط، یک بار امکان زندگی و استفاده از لحظه‌های خوش حیاتمان را داریم. تا الان با خود فکر کرده‌اید که چند بار، شب‌های امتحان سختی را پشت سر گذاشته‌اید که وقتی تمام شدند، حتی دلتان برای آن لحظه‌ها تنگ شده است. لحظه‌ها، تکرار نشدنی هستند؛ پس قدر این لحظه‌ها را بدانید و برای هر چه بهتر شدن آنها تلاش کنید و بدانید که این روزها هم تمام خواهد شد و شما سال دیگر در شرایط دیگری خواهید بود؛ پس برای وقتی که در گذر است و تکرار نخواهد شد، تنبلی را کنار بگذارید، در جا نزنید و با انرژی و شاداب، اهدافتان را دنبال کنید.

ببینید که اکنون از چه چیزی اجتناب می‌کنید و شروع به مقابله و مبارزه با آن کنید. اگر درس‌هایی در بین دروس شما وجود دارد که سخت بودن آنها باعث تنبلی شما می‌شود، اگر حجم زیاد درس‌ها باعث به تعویق اندازی شما می‌گردد یا نگرانی و ناامیدی باعث می‌شود تا شما در مطالعه درس‌هایتان تنبلی کنید، سعی کنید که با همه آنها به طور مثبت مقابله کنید. به این موضوع فکر کنید که شما می‌توانید و موفق خواهید شد؛ پس به خودتان انگیزه بدهید و با موضوعی که باعث به تعویق اندازی انجام کارهای شما می‌شود مقابله کنید و با آن، دست و پنجه نرم کنید.

بسیاری از موارد تنبلی و اهمال کاری، به خاطر نداشتن انگیزه کافی است، و همین مساله، باعث بی حالی و تنبلی شخص در انجام کارها و برنامه‌هایش می‌شود. از درس خواندن و کنکور دادن، چه هدفی دارید؟ چه برنامه‌هایی برای آینده خود دارید؟ خود را در شرایطی تصور کنید که در دانشگاه و رشته مورد نظر خود تحصیل می کنید، کنار دوستان جدید دانشگاهی خود، لحظه‌های خوشی را می‌گذرانید و یا اینکه در شغل مورد نظر خودتان مشغول به فعالیت هستید. انگیزه داشتن، موتور انرژی و پیش برنده شما عزیزان در کارهایتان است؛ پس هر وقت احساس کردید که تنبلی و رخوت بر شما غلبه کرده است، بلافاصله به اهداف خود فکر کنید و با انگیزه مجدد قدم در راه بگذارید.

به عنوان یک داوطلب کنکوری، ممکن است که کارهای مختلفی برای انجام دادن داشته باشید. شاید، هم به مدرسه می‌روید، هم در کلاس کنکور شرکت می‌کنید، هم با دوستانتان مطالعه می‌کنید و …. گاهی اوقات، وقتی حجم کارهایی که باید انجام شود، زیاد می‌گردد، فرد از شدت افزایش کارها و احساس ناتوانی از انجام آنها، ناامید شده، دست از کار کشیده و به تنبلی رو می‌آورد.

    برای اینکه چنین مشکلی برای شما پیش نیاید، کارهای خود را اولویت‌بندی نمایید. اگر می‌توانید بدون رفتن به کلاس کنکور، مطالعه خوبی داشته باشید، این کار را انجام دهید؛ حتی در مطالعه درس‌ها و نیز مطالعه مباحث هر درس، اولویت‌بندی کنید. این اولویت بندی به شما جهت می‌دهد، و وقتی شما بدانید که چه کاری برای بهتر پیش رفتن برنامه شما خوب است، دچار تنبلی نخواهید شد.

گاه انسان به انجام کاری مبادرت می‌کند که از حد توان و طاقت او بمراتب فراتر است. در اینجا شخص با انتخاب غلط، زمینه اهمال کاری خود را فراهم ساخته است؛ بنابراین، هر داوطلبی، اول باید توان خویش را در مطالعه درس‌ها بسنجد و سپس یک برنامه ریزی خوب داشته باشد. خودتان و توانتان را با خودتان مقایسه کنید، نه با دوستان یا سایر افراد خانواده؛ چون توان هر فردی با دیگری تفاوت دارد، و سپس در حد توان از خود کار بکشید و نه بیشتر یا کمتر. این کار باعث خواهد شد تا شما کار انجام نشده‌ای در برنامه خود نداشته باشید و با خرسندی و رضایت پیش بروید.

گاهی، تنبلی و اهمال کاری به خاطر شرایط محیطی خاصی است که شما در آن قرار گرفته‌اید. تغییر و تحول در این شرایط، می‌تواند تنبلی و بی‌حالی را از افراد دور کند؛ بنابراین، زمانی که احساس تنبلی و رخوت به سراغ شما آمد، برای مدتی، مکان مطالعه خود را تغییر دهید و سعی کنید که دوباره با انرژی و شادابی درس بخوانید.

     در پایان به موارد زیر هم توجه کنید:

۱-    یاد خدا و توجه و توکل به ذات مقدس لایزال الهی و طلب کمک و یاری از او، نقش مؤثری در ایجاد آرامش و امید به آینده دارد؛ بنابراین، یاد پروردگار و توجه و توکل به خداوند را در انجام کارها فراموش نکنید.

۲-    با توجه به توانایی‌ها و استعدادهای خویش، هدفی معقول و قابل دسترسی و مطابق با شرایط و امکانات موجود را برای خود ترسیم کنید.

۳-     به منظور رسیدن به هدف مورد نظر، از یک برنامه مدون و جدول زمان بندی شده استفاده کنید و خود را مقید به انجام آن کنید.

۴-     اگر افکار منفی و احساس ضعف و خودکم بینی باعث کم حوصلگی شما شده است، با به خاطر آوردن توانایی‌ها و استعدادها و موفقیت‌های گذشته خویش و توجه به نقاط قوت زندگی، یاس و ناامیدی نسبت به آینده را در وجود خود، به امیدواری و خوشبینی نسبت به آینده تبدیل کنید. باید باور کنید که مانند دیگر انسان‏ها از توانمندى‏هاى بسیاری برخوردارید. فراموش نکنید که نقاط قوت انسان از نقاط ضعفش بیشتر است، و تصمیم خوب در پرتو تکیه بر قوت‏ها، جبران ضعف‏ها و احساس توانمندى شکل مى‏گیرد.

۵-    بکوشید که براى هر رفتارى انگیزه‏اى قوى داشته باشید و از آثار مثبت تصمیم‏گیرى‏ها و رفتارهاى خاص خویش به طور کامل آگاه شوید.

۶-     براى تصمیم‏گیرى‏ها و اقدامات خویش، امنیت روانى فراهم آورید تا بتوانید به آرامى در برابر دیگران یا همراه آنان ابراز وجود کنید و برجستگى فکرى و فعالیت‌های ارزشمند خود را از طریق تصمیم‌هایتان آشکار سازید.

۷-    در برابر اراده پولادین انسان، همه سختى‏ها آسان مى‏شود. به استقبال کارهاى به ظاهر دشوار بروید و به خود تلقین کنید که مى‏توانید در این امور درست تصمیم بگیرید و افتخار موفقیت در انجام آنها را به دست آورید.

۸-     از خواب زیاد، پرخورى و دیگر اسباب تنبلى و سستى اراده بپرهیزید.

۹-    در تصمیم‏ها و فعالیت‏هاى افراد اسوه‌‏ و برتر دقت کنید و در همسان‌سازى و الگوپذیرى از آنها جدى باشید تا جرات انجام کار یابید و توان تصمیم‌‌گیرى و اجرا در شما تقویت شود.

۱۰-  ورزش مستمر و منظم را که در تقویت اراده، بسیار مؤثر است، فراموش نکنید.

۱۱-    هدف نهایی و اهداف واسطه ای خود را از درس خواندن مشخص کنید؛ زیرا اگر انسان هدف مشخصی داشته باشد، همواره آن هدف برای او ایجاد انگیزه می‌کند. انگیزه، مانند یک موتور محرکه، انسان را به پیش می برد و از تنبلی وی جلوگیری می کند.

۱۲- از پراکنده خوانی اجتناب کنید. پراکنده خوانی، یکی از عوامل تنبلی است. مطالعات شما باید هدفمند و در زمان مناسب باشد