تولیدمثل و رشد و نمو در جانوران
انواع لقاح عبارتند از
۱- لقاح داخلی
۲- لقاح خارجی
لقاح خارجی: در این نوع لقاح سلولهای جنسی در خارج از بدن جانور با هم ادغام می‌شوند. این لقاح در بسیاری از بی‌‌مهرگان آبزی، ماهی‌ها و دوزیستان وجود دارد.
در این نوع لقاح:
۱- تعداد سلولهای جنسی که آزاد می‌شود باید بسیار زیاد باشد تا احتمال برخورد و لقاح زیادتر شود.
۲- آزادسازی سلولهای جنسی باید همزمان صورت گیرد تا هم احتمال لقاح افزایش یابد هم سن تخمک که خیلی مهم است زیاد نشود. برای آزادسازی همزمان معمولا طول شبانه روز موثر است.
۳- تخمک‌ها در این جانوران دیواره‌ی چسبناک ژله‌ای و محکمی دارد تا هم اسپرم‌ها به آن بچسبند و هم تخمک و سپس جنین محافظت شوند.
لقاح داخلی
۱- در این نوع لقاح گامت نر وارد دستگاه تولیدمثلی جانور ماده شده و در آنجا با گامت ماده لقاح می‌یابد.
۲- در این جانوران، تغذیه و حفاظت جنین بر عهده‌ی جنس ماده است.
۳- این نوع لقاح در جانوران خشک‌زی و برخی جانوران آبزی مثل سخت‌پوستان دریایی و یک نوع کوسه انجام می‌شود.
۴- این نوع لقاح نیازمند اندام‌ها‌ی تخصص یافته است مثل آلت‌ها‌ی تناسلی، محل‌هایی جهت ذخیره و نگهداری اسپرم و مکانی مناسب و مساعد برای نگهداری جنین.
تخم خزندگان پوسته‌ی حفاظتی ضخیمی‌دارد. تخم پرندگان دارای پوسته‌ی آهکی ضخیم است و پرندگان پس از تخم‌گذاری بر روی تخم‌ها می‌نشینند. پلاتی‌پوس پستاندار تخم‌گذاری است که مدت کوتاهی روی تخم‌ها می‌نشیند و پس از تولد جنین از غده‌ها‌ی شیری ابتدایی که در سینه دارد به نوزاد خود شیر می‌دهد.
پستانداران کیسه دار مانند کانگورو و اپاسوم، به خاطر داشتن رحم ناقص، نوزاد را نارس به دنیا می‌آورند، سپس نوزاد درون کیسه‌ی روی شکم مادر قرار می‌گیرد و از غدد شیری موجود در آن تغذیه میکند تا کامل شود.
تولیدمثل جنسی پستانداران جفت‌دار، کامل‌ترین نوع تولیدمثل جنسی است. این گروه رحم کاملی دارند و جنین از طریق جفت در رحم تغذیه می‌شود و نوزاد رسیده پس از تولد از شیر مادر تغذیه میکند.
پس از لقاح (تخم و جنین)
تغذیه‌ی جنینی تا چند روز پس از تشکیل سلول تخم بر عهده‌ی اندوخته‌ی غذایی تخمک است. این اندوخته‌ی غذایی، مخلوطی از چربی و پروتئین است و مقدار آن بسته به‌اندازه‌ی تخمک است. این اندوخته‌ی غذایی در پرندگان بسیار زیاد و در پستانداران بسیار کم است. خزندگان و پرندگان پس از لقاح تخم‌گذاری می‌کنند.
وظایف دستگاه تولیدمثلی مرد عبارتند از:
تولید سلولهای جنسی نر (اسپرم)، ایجاد محیط مناسب برای نگهداری اسپرم‌ها، انتقال اسپرم‌ها به خارج از بدن، تولید هورمون جنسی مردانه (تستوسترون)، تولید اسپرم و هورمون جنسی نر بر عهده‌ی بیضه‌ها است. بیضه‌ها در دوره‌ی جنینی درون حفره‌ی شکم تشکیل می‌شوند و کمی قبل از تولد وارد کیسه‌ی بیضه می‌شوند. دمای داخل کیسه بیضه ۳ درجه سانتی‌گراد پائین‌تر از دمای بدن است که برای اسپرم‌سازی مناسب است. بیضه‌ها از بلوغ تا پایان عمر، اسپرم تولید می‌کنند که این کار توسط لولههای اسپرم‌ساز در بیضه‌ها صورت می‌گیرد.
سر راه خروج اسپرم ۳ غده‌ی برون ریز وجود دارند که عبارتند از:
۱- غده‌ی وزیکول سمینال، بین مثانه و راست روده، مواد قندی تولید میکند.
۲- پروستات، زیر مثانه، مایعی قلیایی دارد.
۳- پیازی- میزراهی، ترشحات قلیایی دارند.
ترشحات این غدد باعث:
۱- تغذیه‌ی اسپرم‌ها می‌شود.
۲- به حرکت اسپرم‌ها کمک میکند.
در هنگام خروج اسپرم، ماهیچه‌ها‌ی صاف اطراف میزراه منقبض شده و اسپرم را به جلو می‌رانند. اگر تعداد اسپرم‌ها از بیست میلیون در هر میلی لیتر کمتر باشد، فرد مورد نظر عقیم خواهد بود.
تست۱: در طور معمول، در مردان بالغ، . . .
۱) تستوسترون تولید اسپرم را در اپی دیدیم تحریک میکند.
۲) اپی‌دیدیم دارای اسپرم‌های با قابلیت‌های حرکتی متفاوت است.
۳) همه‌ی سلولهای دیواره‌ی لولههای اسپرم‌ساز، توانایی انجام میوز را دارند.
۴) ترشحات پروستات به خنثی کردن محیط قلیایی مسیر حرکت اسپرم‌ها کمک میکند.
تست۲: ترشحات وزیکول سمینال، . . .
۱) بلوغ و تحرکات اسپرم‌ها را سبب می‌شود.
۲) به همراه تستوسترون، تولید اسپرم را تحریک میکند.
۳) انرژی لازم برای تحرک اسپرم‌ها را فراهم میکند.
۴) محیط اسیدی مسیر حرکت اسپرم‌ها را خنثی میکند.
تست۳: در انسان، محل قرار گرفتن کدام، نادرست بیان شده است؟
۱) مخچه پشت ساقه‌ی مغز
۲) پروستات بین مثانه و راست روده
۳) گلومرول داخل کپسول بومن
۴) ماهیچه‌ی خیاطه در جلوی ران
وظایف دستگاه تولیدمثلی زن عبارتند از:
تولید گامت ماده؛ حفاظت و تغدیه‌ی جنین
دو تخمدان تخم مرغی شکل، در حفره‌ی شکمی پس از بلوغ هر ۲۸ روز یک گامت ماده تولید می‌کنند. تخمدان‌ها هنگام تولید مجموعاً حدود ۲ میلیون گامت نابالغ دارند که در مرحله‌ی پروفاز میوز ۱ متوقف هستند. پس از بلوغ هر ۲۸ روز یکی از آن‌ها تقسیم را کامل کرده و تبدیل به گامت ماده می‌شد.
در طول زندگی یک زن تنها ۳۰۰ تا ۴۰۰ گامت بالغ تولید می‌شود. گامت ماده‌ی بالغ، اووم یا تخمک نامیده می‌شود. ساختار دستگاه تولیدمثلی زن شامل سه بخش است:
۱- تخمدان‌ها
۲- لولههای فالوپ
۳- رحم
تخمک پس از آزاد شدن، توسط ماهیچه‌ها‌ی صاف دیواره‌ی لوله‌ی فالوپ به سمت رحم حرکت داده می‌شود. عبور تخمک از لوله‌ی فالوپ معمولاً ۳ تا ۴ روز طول می‌کشد. اگر تخمک پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت بعد از آزاد شدن لقاح نیابد، توانایی لقاح خود را از دست می‌دهد و از بین می‌رود. رحم اندامی ماهیچه‌ای و تو خالی و (در حالت غیر بارداری) به‌اندازه‌ی یک مشت بسته است.
فـولیکـول
عبارت است از تعدادی سلول سوماتیک (پیکری) که یک گامت نابالغ را احاطه کرده و تغذیه می‌کنند.
انتهای چرخه‌ی قاعدگی با انتهای مرحله‌ی لوتئال همزمان است.
تست۱: تخمک انسان در چه ناحیه‌ای، مناسب‌ترین شرایط را برای لقاح دارد؟
۱) انتهای لوله رحم
۲) ابتدای لوله رحم
۳) پس از جایگزینی مناسب در جدار رحم
۴) تا چند ساعت پس از رسیدن به رحم
تست۲: به طور معمول، در چرخه‌ی جنسی یک فرد سالم، همزمان با . . . بر مقدار تولید . . . افزوده شده و از میزان تولید استروژن کاسته می‌شود.
۱) شروع ضخیم شدن دیواره‌ی رحم- هورمون محرک فولیکولی
۲) شروع رشد فولیکول‌ها- هورمون آزاد کننده
۳) شروع رشد جسم زرد- هورمون لوتئینی کننده
۴) آزاد شدن تخمک از تخمدان- پروژسترون
تست۳: به طور معمول، در انتهای هفته‌ی اول مرحله‌ی لوتئال انسان، در . . .
۱) رحم، فرآیند ضخیم شدن دیواره متوقف می‌شود
۲) تخمدان، فعالیت ترشحی جسم زرد کاهش می‌یابد.
۳) خون، مقدار هورمون پروژسترون افزایش می‌یابد.
۴) هیپوفیز پیشین هورمون LH به مقدار بیشتری ساخته می‌شود.
قسمتی از تدریس استاد در این محصول:
اگر فیلم بالا را به صورت آنلاین نمی توانید نگاه کنید نرم افزار adobe flash را از اینجا دانلود و بر روی کامپیوترتان نصب نمایید تا از این به بعد فیلم ها را به صورت آنلاین تماشا کنید
و یا اگر می خواهید این فیلم آموزشی را دانلود کنید و همیشه آن را بر روی کامپیوترتان داشته باشید اینجا کلیک نمایید.
